231
فرهنگ‌نامه جمعه

۲۴۵.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: برخی مردم جز گهگاهی۱، به نماز جمعه نمى‏آیند و برخی از آنان خداوند را جز با کم‏اعتنايى، ياد نمى‏کنند.

۲۴۶.امام علی صلی الله علیه و آله: گاه یکی از شما در بیابان [و محل‏های دور افتاده] ساکن می‏شود و جز روز جمعه، به مسجد نمی‏آید. آن گاه دورتر می‏رود و یک‌ هفته در میان به [نماز] جمعه می‏آید. سپس دورتر می‏رود تا آن که به نماز جمعه نمی‏آید و خداوند بر دلش مُهر می‏نهد.

۲۴۷.امام باقر علیه السلام: هر کس که سه نماز جمعه را پياپى ترک کند، خداوند بر دل او مُهر مى‏نهد.

۲۴۸.امام باقر علیه السلام: نماز جمعه، واجب است و با وجود امام، گرد هم آمدن در آن، واجب است و اگر بی‌دلیل، سه جمعه پیاپی، [نماز جمعه] ترک شود، سه واجبْ ترک شده است و کسی جز منافق، سه واجب را ترک نمی‏کند.

۲/۴

پرهیز دادن از آنچه موجب محرومیت از نماز جمعه می‏شود

قرآن

(هنگامى که آنها تجارت يا سرگرمى‏ای را ببينند، پراکنده می‌شوند و به سوى آن مى‏روند و تو را در حالی که ايستاده‏ای، رها مى‏کنند. بگو: آنچه نزد خداست، بهتر از سرگرمی و تجارت است، و خداوند، بهترينِ روزى‌دهندگان است).

1.. احتمال دارد سخن برخی لغت‏شناسان عرب و از جمله فیومی در المصباح المنیر مبنی بر این که گاه از واژۀ «قلّت»، «عدم» قصد می‏شود ـ مثلاً «قليل الخیر» یعنی فردی که هیچ کار خیری نمی‏کند ـ مختص به واژۀ قلّت نباشد و در لغات مشابه نیز جریان داشته باشد. در این صورت، معنای حدیث به رغم ظاهر واژگانی خود ـ که در آن «نزر» به معنای «قلّت» به کار رفته ـ می‏تواند به این معنا باشد: برخی مردم هیچ‌گاه به نماز جمعه نمى‏آیند و برخی از آنان، خداوند را هرگز ياد نمى‏کنند.


فرهنگ‌نامه جمعه
230

۲۴۵.عنه‏ صلی الله علیه و آله: مِنَ النّاسِ مَن لا يَأتِي الجُمُعَةَ إلّا نَزراً۱، ومِنهُم مَن لا يَذكُرُ اللّهَ‏ إلّا هَجراً.۲

۲۴۶.الإمام عليّ علیه السلام: يوشِكَ أحدَكُمُ أن يَتَبَدّىٰ حَتّىٰ لا يَأتِيَ المَسجِدَ إلّا يَومَ الجُمُعَةِ، ثُمَّ يَستَأخِرَ حَتّىٰ لا يَأتِيَ الجُمُعَةَ إلّا مَرَّةً ويَدَعُها مَرَّةً، ثُمَّ يَستَأخِرُ حَتّىٰ لا يَأتِيهَا، فَيَطبَعُ اللهُ‏ عَلىٰ قَلبِهِ۳.

۲۴۷.الإمام الباقر‏ علیه السلام: مَن تَرَكَ الجُمُعَةَ ثَلاثَ جُمَعٍ مُتَوالِيَةٍ طَبَعَ اللهُ‏ عَلىٰ قَلبِهِ۴.

۲۴۸.عنه علیه السلام: صَلاةُ الجُمُعَةَ فَريضَةٌ، وَالاِجتِماعُ إلَيها فَريضَةٌ مَعَ الإِمامِ، فَإِن تَرَكَ مِن غَيرِ عِلَّةٍ ثَلاثَ جُمَعٍ مُتَوالِيَةٍ تَرَكَ ثَلاثَ فَرائِضَ، ولا يَدَعُ ثَلاثَ فَرائِضَ مِن غَيرِ عِلَّةٍ الا مُنافِقٌ۵.

۲/۴

النَّهيُ عمّا یوجِبُ الحِرمانَ مِنَ الصَّلاةِ

الکتاب:

(وَ إِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا ٱنفَضُّوا إِلَيْهَا وَ تَرَكُوكَ قَائِمًا قُلْ مَا عِندَ ٱللَّهِ خَيْرٌ مِّنَ ٱللَّهْوِ وَ مِنَ ٱلتِّجَارَةِ وَ ٱللَّهُ خَيْرُ ٱلرَّازِقِينَ).۶

1.. النَّزْر: القلیل (لسان العرب: ج۵ ص۲۰۳ «نزر»).

2.. تفسيرالقمّي: ج۱ ص۲۹۱، كنز الفوائد: ج۱ ص۲۱۶، الاختصاص: ص۳۴۲، بحار الأنوار: ج۸۹ ص۲۰۰ ح۴۹؛ دلائل النبوّة للبیهقي: ج۵ ص۲۴۲ عن عقبة بن عامر، البدایة والنهایة: ج۵ ص۱۳ عن أبي سعید الخدري وفیهما «دبراً» بدل «نزراً»، کنز العمّال: ج۱۵ ص۹۲۹ ح۴۳۵۹۵.

3.. دعائم الإسلام: ج۱ ص۱۸۰، بحار الأنوار: ج۸۹ ص۲۵۴ ح۷۱.

4.. تهذیب الأحکام: ج۳ ص۲۳۸ ح۶۳۲، ثواب الأعمال: ص۲۷۶ ح۳، المحاسن: ج۱ ص۱۶۶ ح۲۴۶، روضة الواعظین: ص۳۶۴ کلّها بزيادة «بغير علّة» بعد «متوالیة»، منتقی الجمان: ج۲ ص۹۴ كلها عن أبي بصير و محمّد بن مسلم، بحار الأنوار: ج۸۹ ص۱۹۲ ح۳۳.

5.. ثواب الأعمال: ص۲۷۷ ح۴، الأمالي للصدوق: ص۵۷۳ ح۷۸۲، المحاسن: ج۱ ص۱۶۶ ح۲۴۷ كلّها عن زرارة، دعائم الإسلام: ج۱ ص۱۸۰، روضة الواعظین: ص۳۶۴، بحار الأنوار: ج۸۹ ص۱۸۴ ح۲۱.

6.. الجمعة: ۱۱.

  • نام منبع :
    فرهنگ‌نامه جمعه
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ مرتضي خوش نصيب
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 22727
صفحه از 407
پرینت  ارسال به