215
فرهنگ‌نامه جمعه

۸. شيخ يوسف بحرانى،۱ صاحب الحدائق الناظرة (۱۱۰۷ ـ ۱۱۸۶ ق)؛

۹. شيخ عبد الله‏ تسترى۲ (م ۱۱۲۰ ق).

با اين حال، پس از سقوط سلسله صفوى (۱۱۳۵ ق) و افول سيطره مسلک اخبارى بر مراکز علوم دینی به وسيله علّامه وحيد بهبهانى ـ که معتقد به وجوب تخييرى نماز جمعه بود ـ، مجدّداً نظريه مشهور فقها قوّت گرفت، و در نتيجه، اقامه نماز در شهرهاى ايران از رونق افتاد و اين وضع، کم و بيش تا پيروزى انقلاب اسلامى ادامه يافت.

يکى از برکات پيروزى انقلاب اسلامى، رسميت يافتن نماز جمعه و اقامه آن توسط امامان منصوب از سوى رهبرى جمهورى اسلامى است.

آرای فقيهان معاصر در باره نماز جمعه

در ميان فقيهان معاصر، در باره حکم نماز جمعه چند نظريه وجود دارد:

۱. اقامه نماز جمعه و شرکت در آن، واجب تخييرى است؛ يعنى فرد مکلف، اختيار دارد که ميان به جا آوردن نماز جمعه يا نماز ظهر، يکى را انتخاب کند.

اين همان نظريه مشهور فقها‌ست که در عصر حاضر نيز شمارى از مراجع

1.. شيخ يوسف بحرانى (۱۱۰۷ – ۱۱۸۶ق)، مشهور به صاحب حدائق، فقيه، محدّث و شاعر، در قريۀ ماحوز بحرين به دنيا آمد و در کربلا درگذشت. بحرانى بينش اخباریگرى معتدلى داشت. وى کتاب‌هاى فراوانى تأليف کرده است که الحدائق الناضرة مشهورترين آنها است (ر.ک: لؤلؤة البحرين: ص ۱۱۷، فارس‌نامۀ ناصرى: ج ۲ ص ۱۲۶۵ ـ ۱۵۸۷، الدرر النجفية: ص ۴۶ ـ ۵۰).

2.. مولى عبد الله‏ بن حسين تسترى (م ۱۰۲۱ق)، عالم، فقيه، محدّث، زاهد شيعى و استاد محمّدتقى مجلسى است. وى را به بزرگى و جلالت و تقوا ستوده‏اند. از وى حاشيه و تعليقه‏هاى برخى کتب فقهى و حديثى به يادگار مانده است (ر.ک: رياض العلماء: ج ۳ ص ۲۰۳، روضات الجنّات: ج ۴ ص ۲۹۷، أمل الآمل: ج ۲ ص ۱۵۹ ـ ۱۶۰ ش ۴۶۳).


فرهنگ‌نامه جمعه
214

۴. ملّا محسن فيض کاشانی،۱ صاحب کتاب الوافى (۱۰۹۰ ـ ۱۰۰۷ق)؛

۵. شيخ حرّ عاملى،۲ صاحب وسائل الشيعة (۱۰۳۳ ـ ۱۱۰۴ ق)؛

۶. ملّا محمّد‌باقر مجلسى،۳ معروف به علّامه مجلسى (۱۰۳۷ ـ ۱۱۱۰ق)؛

۷. محقّق سبزوارى،۴ معروف به صاحب کفاية در فقه (م ۱۰۹۰ ق)؛

1.. ابو جعفر محمّدمحسن بن مرتضى، ملقب به فيض کاشانى (۱۰۰۷ ـ ۱۰۹۱ق)، فقيه، محدّث متکلّم، فيلسوف، مفسّر، شاعر شيعى و متولّد کاشان است. فراوانى تأليفات ارزندۀ او در علوم گوناگون سبب شده تا چهرۀ ماندگار و ممتاز شيعه شود. کتاب الوافى، مهم‌ترين اثر حديثى اوست(ر.ک: رياض العلماء: ج ۵ ص ۱۵، روضات الجنّات: ج ۶ ص ۹۴، أمل الآمل: ج ۲ ص ۳۰۵، جامع الرواة: ج ۲ ص ۴۲).

2.. محمد بن حسن بن على جبل‌عاملى مشغرى، معروف به شيخ حرّ عاملى (۱۰۳۳ - ۱۱۰۴ق)، فقيه، محدّث، رجالى، اديب، متکلّم و زاهد، است. وى در مَشغره، به دنيا آمد و پس از سى و يک سال اقامت در مشهد رضوى درگذشت. وى بيش از هفتاد عنوان کتاب در موضوعات مختلف تأليف کرده است که معروف‌ترين آن وسائل الشيعه است (ر.ک: قصص العلماء: ص ۳۲۴، أمل الآمل: ج ۱ ص ۱۴۱، ۱۴۳، روضات الجنّات: ج ۷ ص ۱۰۰، ريحانة الادب: ج ۲ ص ۳۱، جامع الرواة: ج ۲ ص ۹۰، أعيان الشيعة: ج ۲ ص ۴۹۴).

3.. محمّدباقر بن محمّدتقى مشهور به علّامه مجلسى و مجلسى دوم (۱۰۳۷ - ۱۱۱۱ق) فقيه، محدّث، متکلّم، فيلسوف، مورّخ، اديب و رياضيدان، و از علماى بزرگ شيعه در قرن يازدهم هجرى است. وى در اصفهان به دنيا آمد و در همين شهر در گذشت. کمتر شخصيت شيعى است که همانند وى در ترويج و نشر معارف اهل بيت: آثار ماندگارى را خلق کرده باشد. بحار الأنوار، بزرگ‌ترين دائرة المعارف حديثى شيعه به قلم او تدوين شده است (ر.ک: لؤلؤة البحرين: ص ۳۰، الفيض القدسى: ص ۱۴۹، مرآت الأحوال جهان‏نما: ج ۱ ص ۷۹، روضات الجنات: ج ۲ ص ۸۴، رياض العلماء: ج ۵ ص ۳۹).

4.. محمّد‌باقر سبزوارى، معروف به محقّق سبزوارى (۱۰۱۷ - ۱۰۹۰ق)، متولد روستاى ثامن از توابع سبزوار است. در اصفهان به تکميل تحصيلات پرداخت و در اندک زمانى، سرآمد علماى عصر خود شد و از سوى شاه عباس دوم، منصب شيخ الاسلامى را پذيرفت. از وى آثار زيادى به يادگار مانده که مهم‌ترين آنها دو کتاب کفاية الأحکام و ذخيرة المعاد فى شرح الإرشاد است. قبر او در مشهد الرضا علیه السلام و در مدرسۀ ميرزا جعفر است (ر.ک: روضات الجنات: ج ۲ ص ۶۹، رياض العلما: ج ۵ ص ۴۵، أمل الآمل: ج ۲ ص ۲۵۰، مفاخر اسلام: ج ۸ ص ۲۸۱، ريحانة الأدب: ج ۵ ص ۲۴۴).

  • نام منبع :
    فرهنگ‌نامه جمعه
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ مرتضي خوش نصيب
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 22910
صفحه از 407
پرینت  ارسال به