روز قبل یا بعد نیز بدان ضمیمه گردد.^۱

گفتنی است که عبادت‏های مورد اشاره، مستحبّی‏اند. طبعاً هر کس می‏تواند برای روزهای جمعه به میزان توان و وقت و حوصله‏اش، آنها را در برنامه عبادی خود بگنجاند. در این میان، تنها نماز جمعه است که تکلیفی واجب به شمار می‏آید، هر چند شمار زیادی از فقیهان شیعی، آن را در عصر غیبت، واجب تخییری دانسته‏اند؛ یعنی می‏توان در روزهای جمعه، به صورت اختیاری، میان نماز جمعه و نماز ظهر، یکی را برگزید. لیکن به گواهی آموزه‏های قرآنی و روایی، و اعتراف همه فقها حتّی آنها که معتقد به وجوب تخییری‏ اند، نماز جمعه، از چنان اهمّیت و فضیلتی برخوردار است که بی‏تردید مسامحه در آن، با شریعت نورانی اسلام، ناسازگار است.^۲ این اهتمامِ شریعت به نماز جمعه تا جایی است که فقیهان پُر‌شمار دیگری را در میان شیعه، به اعتقاد به وجوب تعیینی نماز جمعه وا داشته ‏است.

۴. برنامه اجتماعی

چهارمین برنامه روز جمعه، توجّه به امور اجتماعی است؛ کارهایی همانند: عیادت بیماران، دیدار با برادران دینی، حضور در تشییع جنازه، دادن صدقه و....^۳

۵. برنامه خانوادگی

پنجمین و آخرین برنامه روز جمعه، برنامه خانوادگی است. در این راستا، به اقداماتی که موجب خرسندی خانواده و فرزندان می‏شود سفارش شده است. به نظر می‏رسد موارد خاصّی مانند خریدن میوه و خوراکی‏های مورد علاقه که در برخی احادیث، به عنوان عوامل شادی‏آفرین خانواده از آنها یاد شده، صرفاً

وای بر کسی که در هر روز جمعه، خود را برای کار دینش، فارغ نسازد تا [بتواند] بدان بپردازد و در باره دینش پرسش کند!

۲. برنامه بهداشتی

دومین برنامه روز جمعه، رعایت آداب بهداشتی است. چیدن ناخن، کوتاه کردن موی پشت لب، غسل جمعه، شستن سر با گُل خطمی، و استفاده کردن از عطر و مواد خوش‌بو کننده، به همین منظور مورد تأکید قرار گرفته است.^۱

۳. برنامه‏ عبادی

سومین برنامه روز جمعه، توجّه به امور عبادی است. مهم‏ترین عبادتی که در روز جمعه، مورد تأکید بلیغ قرآن و احادیث واقع شده، نماز جمعه است که به دلیل اهمیت ویژه آن، بخش دوم این کتاب به تبیین احکام و آداب آن، اختصاص یافته است.

عبادت دیگر روز جمعه، دعا برای امام عصر علیه السلام^۲ و زیارت ایشان^۳ و چشم داشتن به فرج آن بزرگوار در این روز است؛ چه این که بر پایه روایات وارد شده، روز جمعه، روزی است که امام مهدی علیه السلام در آن ظهور و قیام خواهد کرد.^۴

در برنامه عبادی این روز، از جمله، تأکید بر بسیار صلوات فرستادن بر پیامبر و خاندانش، دعا کردن و زیارت اهل قبور به چشم می‏خورد، همچنان که برای روزه روز جمعه نیز فضیلت بسیاری گزارش شده است، منتها با تأکید بر این نکته که روز جمعه، به تنهایی روزه مستحبّی گرفته نشود، مگر این که