۲۰۹. سنن ابی داوود ـ به نقل از عبد الرحمان، از پدرش کعب بن مالک که چون صدای اذان روز جمعه را شنید، به اسعد بن زراره رحمت فرستاد. گفتم: هنگامی که بانگ اذان را شنیدی، به اسعد بن زراره رحمت فرستادی. گفت: چون او نخستین کسی است که ما را در [کوه] هزم النبيت در حرّهٔ بنی بیاضه در محلّ آبگیر خَضَمات برای نماز جمعه گرد آورد. گفتم: آن زمان چند نفر بودید؟ گفت: چهل نفر.
نکته: گزارش اخیر که اسعد بن زراره را بر پا کنندهٔ نخستین نماز جمعه معرفی کرده با گزارش پیشین که از مصعب بن عمیر به این عنوان یاد می‌کند ناسازگار نیست. مصعب، فرستادهٔ تبلیغی رسول خدا صلی الله علیه و آله به مدینه و اسعد از بزرگان آن شهر و میزبان مصعب و فراهم‌آورندهٔ زمینه و امکانات تبلیغی برای وی بود. طبعاً گرد هم آوردن مسلمانان توسط اسعد، و اقامهٔ نماز به امامت مصعب انجام شده است.
از این روست که برخی مصعب، و برخی اسعد را برپا کننده اولین نماز جمعهٔ مدینه دانسته‌اند.
۱/۲
نماز جمعه پس از هجرت
۲۱۰.تاریخ المدینةـ به نقل از کعب بن عجره ـ: پیامبر خدا صلی الله علیه و آله هنگامی که به مدینه هجرت کرد، در نخستین جمعه، در مسجد عاتکه [قبیله] بنی سالم، نماز جمعه خواند.
۲۱۱.الدر المنثورـ به نقل از اخبار المدینة، از ابن شهاب ـ: پیامبر خدا صلی الله علیه و آله در روز جمعه، سواره از قبا به حرکت در آمد و به [قبیله] بنی سالم رسید و در [مسجد] بنی سالم برای آنها نماز جمعه خواند و آن مسجدی است در عمق درّه و آن، نخستین نماز جمعهای بود که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله به پا داشت.
