17
فرهنگ‌نامه جمعه

نزدیک‏تر است. از این رو، یعقوب علیه السلام، دعا برای آمرزش فرزندانِ خطاکار خود را که به برادرشان یوسف علیه السلام جفا کرده بودند، به سحرگاه شب جمعه موکول می‏کند. همچنین دعا در شب جمعه برای مؤمنانی که از دنیا رفته‏‏اند، سفارش شده و از امام صادق علیه السلام نقل است که هر که در شب جمعه برای ده نفر از برادران دینیِ در خاک خفته خود دعا کند، خداوند، بهشت را بر وی واجب می‏سازد. ۱ دعای کمیل نیز از بهترین دعاهایی است که قرائت آن در شب جمعه، سفارش شده است.۲

۳. صلوات فرستادن بر پیامبر اعظم و خاندان مطهّرش

برای صلوات فرستادن بر خاندان رسالت در شب و روز جمعه، فضایل فراوانی نقل شده است،۳

ثقة الاسلام کلینی با سند معتبر، از امام صادق علیه السلام نقل کرده که فرمود:

إذا كانَ لَيلَةُ الجُمُعَةِ نَزَلَ مِنَ السَّماءِ مَلائِكَةٌ بِعَدَدِ الذَّرِّ فِي أَيْدِيهِمْ أَقْلامُ الذَّهَبِ وَ قَراطيسُ الفِضَّةِ لا يَكتُبونَ إلى لَيلَةِ السَّبتِ إلاَّ الصَّلاةَ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَيهِ وعَلَيهِم، فَأَكثِر مِنها.

چون شب جمعه مى‏شود، به شمار مورچگان، از آسمان فرشته فرود مى‏آيد و در دستانشان قلم‏های زرّين و كاغذهاى سيمين است و تا شب شنبه، جز درود بر محمّد و خاندان محمّد ـ كه درود خدا بر او و ايشان باد ـ چيزى را نمى‌نويسند. پس فراوان درود بفرست.

در ادامه روایت نیز در خصوص روز جمعه فرموده است:

إنَّ مِنَ السُّنَّةِ أن تُصَلِّيَ عَلى مُحَمَّدٍ وأَهلِ بَيتِهِ في كُلِّ يَومِ جُمُعَةٍ

1.. ر.ک: ص ۶۹ « آداب شب جمعه / دعا کردن».

2.. ر.ک: ص ۱۳۷ «فصل چهارم: دعاهای جمعه»

3.. ر.ک: ص ۱۰۹ «برنامۀ عبادی / صلوات بر پیامبر و خاندانش»


فرهنگ‌نامه جمعه
16

آداب شب جمعه

پیش از اشاره به آداب و اعمال شب و روز جمعه، این نکته، شایان توجّه است که بیشتر این آداب (مانند: تلاوت قرآن، صدقه دادن، و دعا کردن)، به شب یا روز جمعه اختصاص ندارد. از این رو، بیان این امور به عنوان آداب جمعه بدین معنا‌ست که انجام دادن آنها در همه ساعات شب یا روز جمعه، شایسته و مطلوب و البته در مقایسه با دیگر اوقات، از فضیلت بیشتری برخوردار است. چنان که امام صادق علیه السلام، در باره کسی که می‏خواهد کار خیری انجام دهد، مانند این که صدقه دهد و یا روزه بگیرد، فرموده است:

يُستَحَبُّ أن يَكونَ ذلِكَ يَومَ الجُمُعَةِ، فَإِنَّ العَمَلَ يَومَ الجُمُعَةِ يُضاعَفُ.۱

شایسته است که انجام دادن آن، در روز جمعه باشد؛ زیرا]پاداش[کار در روز جمعه، چند برابر است.

و اینک آداب شب جمعه:

۱. خواندن قرآن

اهمیت قرائت قرآن در شب جمعه، به قدری است که امام صادق علیه السلام شب جمعه را "لیلة القرآن؛ شب قرآن” نامیده است.۲

۲. دعا کردن

شب جمعه بویژه هنگام سحر، از اوقاتی است که دعا در آن به اجابت

1.. كتاب من لا يحضره الفقيه: ج۱ ص۴۲۳ ح۱۲۴۷، الخصال: ص۳۹۲ ح۹۳، جامع الأحاديث، قمّی (کتاب العروس): ص۱۵۷، منتقى الجمان: ج۲ ص۱۰۴، منتهى المطلب: ج۵ ص۳۳۲، بحار الأنوار: ج۵۹ ص۳۳ ح۵.

2.. ر.ک: ص ۶۹ «آداب شب جمعه / خواندن قرآن».

  • نام منبع :
    فرهنگ‌نامه جمعه
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ مرتضي خوش نصيب
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 22621
صفحه از 407
پرینت  ارسال به