21
فرهنگ ‌نامه بصيرت

بگرويد تا از رحمت خويش ، شما را دو بهره عطا كند و براى شما نورى قرار دهد كه به [ بركت آن ، راه سپريد» .

ج ـ فرقان

يكى ديگر از واژه هاى بسيار نزديك به مفهوم بصيرت ، واژه «فرقان» است :
«يَـأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ إِن تَتَّقُواْ اللَّهَ يَجْعَل لَّكُمْ فُرْقَانًا . ۱ اى كسانى كه ايمان آورده ايد ! اگر از خدا پروا كنيد ، براى شما فرقانى (نيروى جدا كننده حق از باطل) قرار مى دهد» .
همچنين در بسيارى از روايات ، واژه هاى ديگرى همچون : عقل ، ۲ معرفت ، علم و حكمت ۳ نيز در معناى بصيرت به كار رفته اند .

۲ . بيناى مطلق

در نوزده آيه از قرآن ، خداوند متعال ، با صفت بينايى ، توصيف شده است . ۴ اين صفت ، حاكى از احاطه علمى و ذاتىِ آفريدگار بر همه چيز است . لذا برخى از روايات ، بصير را از صفات ذات خداوند دانسته اند . بنا بر اين ، بيناى مطلقْ اوست و همه چيز ، بينايى را از او دريافت مى كنند ۵ ۴۲۶ پاورقى ۱) . و هر كس به او نزديك تر باشد ،

1.انفال : آيه ۲۹ .

2.ر . ك : دانش نامه عقايد اسلامى : ج ۱ ص ۱۷۵ (پژوهشى در باره معناى خِرد) .

3.ر . ك : دانش نامه عقايد اسلامى : ج ۲ ص ۲۴۷ (پژوهشى در باره معناى دانش) .

4.ر . ك : دانش نامه عقايد اسلامى : ج ۵ ص ۳۶۹ (فصل نهم : بصير) .

5.. دريافت عقل از خدا ـ كه در شمارى از روايات آمده ـ ، اشاره به اين معناست (ر . ك : دانش نامه عقايد اسلامى : ج ۱ ص


فرهنگ ‌نامه بصيرت
20

۱ . همتايان بصيرت ، در مفهوم

در قرآن و روايات اسلامى ، واژه هايى وجود دارند كه مى توان گفت كه معادل واژه بصيرت اند و يا بسيار نزديك به آن اند ؛ مانند :

الف ـ يقظه

يكى از واژه هاى معادل بصيرت ، «يقظه» است . در اين باره ، از امام على عليه السلام نقل شده :
اليَقَظَةُ استِبصارٌ . ۱ يقظه (بيدارى) ، بصيرت يافتن است .
و در روايتى ديگر از ايشان ، در معرّفى اهل بصيرت ، آمده است :
فَاستَصبَحوا بِنورِ يَقَظَةٍ فِى الأَبصارِ وَ الأَسماعِ وَ الأَفئِدَةِ . ۲ پس بدين سبب ، چشم ها و گوش ها و دل هايشان ، از نور بيدارى روشن گرديد .

ب ـ نور

همتاى ديگر بصيرت ، نور است :
«يَـأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ اتَّقُواْ اللَّهَ وَ ءَامِنُواْ بِرَسُولِهِ يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِن رَّحْمَتِهِ وَ يَجْعَل لَّكُمْ نُورًا تَمْشُونَ بِهِ . ۳ اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از خدا پروا داريد و به پيامبر او

1.غرر الحكم : ح ۱۷۶ .

2.ر ك : ص ۱۰۰ ح ۱۲۲ .

3.حديد : آيه ۲۸ .

  • نام منبع :
    فرهنگ ‌نامه بصيرت
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری؛ ترجمه: حميدرضا شيخي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1388
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1675
صفحه از 164
پرینت  ارسال به