إلي النبي(، كتاب الجمل، كتاب الصفّين، كتاب النهروان، كتاب الغارات. جامع او را احمد بن محمّد بن سعيد همداني، مشهور به ابن عقده (م ۳۳۳ ق) روايت كرده است. ۱
۲۱. الجامع في الفقه، علي بن محمّد بن شيرة القاساني، فقيه و محدّث از اصحاب و امام هادي(. ۲ به گفته نجاشي، وي فقيهي پر نقل و فردي فاضل بوده است؛ ولي احمد بن محمّد بن عيسي، بر او خرده گرفته و گفته است كه سخنان و عقايد منكري را از او شنيده است. شيخ طوسي نيز او را تضعيف كرده است؛ ۳ ولي نجاشي مي گويد:
در كتاب هاي او آنچه دلالت بر صحّت و درستي اين اتّهام كند، وجود ندارد! ۴
او داراي كتابي كبير با عنوان الجامع في الفقه بوده و كتاب الصلاة، كتاب الحج، كتاب التأديب از ديگر آثار اوست. ۵
۲۲. الفقه المكمّل، ابو سمينه محمّد بن علي بن ابراهيم بن موسي ابي جعفر القرشي الصيرفي. اين اثر، مشتمل بر سي كتاب است ۶ و در آن، نشانه هاي غلو و تخليط يافت مي شود. ۷ رجال شناسان، وي را فاسد العقيده و ضعيف قلمداد مي كردند ۸ و حديثش را نمي نگاشتند. ۹ افزون بر آن، وي در كوفه به دروغ پردازي مشهور بوده و سپس به غلو، اشتهار يافته و از همين رو، به دستور احمد بن محمّد بن عيسي، وي را از قم بيرون كردند. ۱۰ چون مسلّم است كه احمد بن محمّد بن عيسي، از اصحاب امام رضا و امام جواد و امام هادي( بوده، ۱۱ به قرينه مي توان دريافت كه شايد ابوسمينه نيز در همان عصر مي زيسته است.
۲۳. الجامع في الفقه، حسن بن زيد بن محمّد، ملقّب به «امام الداعي الي الحق» (م ۲۷۰ ق). وي از دانشمندان فرقه زيديه بوده و در ميانه سال هاي ۲۵۰ تا ۲۷۰ هجري، بر طبرستان حكومت مي كرده و در همان جا درگذشته است. آن گونه كه در كتب تراجم آمده، گويا وي مؤسّس دولت علوي مستقل در ديار طبرستان و ديلم بوده است. ۱۲ همچنين، وي را از كساني برشمرده اند كه در اعتلاي شعاير مذهب تشيّع
1.. همان.
2.. رجال النجاشي، ص۴۱۸.
3.. نقد الرجال، ج۳، ص۲۷۲؛ معجم رجال الحديث، ج۱۳، ص۶۵.
4.. رجال الطوسي، ص۳۸۸.
5.. رجال النجاشي، ص۲۵۵.
6.. الذريعة، ج۱۶، ص۲۹۷.
7.. الفهرست، طوسي، ص۲۲۳.
8.. رجال النجاشي، ص۳۳۳.
9.. خلاصة الأقوال، ص۳۹۸.
10.. رجال الطوسي، ص۳۵۱، ۳۷۳ و ۳۸۳.
11.. أعيان الشيعة، ج۵، ص۸۲.
