فصلنامه علمي - پژوهشي علوم حديث 49 و 50 - صفحه 279

امام صادق علیه السلام فرمود:
زن بر شيردهي فرزندش مجبور نيست، و فقط به رضايت خودش از او جلوگيري مي‌شود. و او نسبت به زن ديگري که پذيرفته است، فرزند را شير دهد، حق بيشتري دارد و بر او واجب نيست که بالاتر از دو سال به او شير دهد. ۱
با وجود تمام مزايايي که علوم تجربي براي شير مادر قايل است. در ايجاد انگيزه براي آن، به طور کامل موفق نبوده است. در بين سال‌هاي ۱۹۳۰ و اواخر دهه ۱۹۶۰م، تعداد مادران آمريکايي که از پستان خود به نوزادان‌شان شير مي‌دادند، به طور چشمگيري کاهش پيدا کرد؛ به طوري که آمار تغذيه با شير مادر، در سال ۱۹۳۰م، ـ که هشتاد درصد بود ـ در سال ۱۹۷۲م به بيست درصد کاهش يافت. تا مدت‌ها سازندگان و توزيع کنندگان شيرهاي خشک و غذاي کودک با تبليغات وسيع خود مادران شهر نشين را تشويق به مصرف اين محصولات به جاي شير مادر مي‌کردند که تدريجاً اين مطلب در شهرهاي کوچک و حتي روستاها هم اشاعه پيدا کرد. آنها تبليغات و توصيه‌هاي خود را از راه‌هاي مختلف منتقل مي‌کردند؛ مثلاً با دادن نمونه‌هاي مجاني به مادران، هنگام ترک بيمارستان پس از زايمان، چاپ عکس و پوسترهاي زيبا که در درمانگاه‌ها و بيمارستان‌ها نصب مي‌کردند. در اين تصاوير شيرخواري خوشگل و چاق در بغل مادري خندان در کنار محصول مورد نظر ديده مي‌شد. از آن به بعد، اقداماتي براي بهبود اين وضعيت انجام شد. در سال ۱۹۸۱م، سازمان بهداشت، برنامه بين‌المللي کد جانشين ‌شونده‌هاي شير مادر را مطرح کرد و به اجرا گذاشت. بر اساس اين طرح، توليد کنندگان شير و غذاي کودک از اجراي تبليغات به شکل ياد شده ـ که بسيار خطرناک است ـ منع شدند. از طرف ديگر، اين سازمان از تمام اعضاي خود خواست که با وضع قوانين و مقررات خاص، با اين برنامه همکاري و با تبليغات اين کمپاني‌ها مبارزه کنند. از اين رو، توصيه‌هاي سازمان بهداشت جهاني به اين صورت بود که تبليغ در مورد اين محصولات در جوامع مختلف بايد ممنوع شود. تهيه پوستر و چاپ تقويم براي معرفي اين محصولات ممنوع شود؛ تهيه کنندگان اين محصولات حق ندارند نمونه‌هاي رايگان در اختيار کارکنان بهداشتي و يا مادران قرار دهند؛ توليد کنندگان شيرهاي خشک نبايد عکس کودکان را روي جعبه‌هاي شير منعکس نمايند؛ بلکه بر عکس، موظف‌اند جمله «شير مادر براي کودک شيرخوار بهترين غذاست» را بنويسند، طرز تهيه و مصرف اين محصولات بايد به طور واضح و خوانا روي جعبه محصول نوشته شود تا از اشتباه در تهيه و سردرگمي مصرف کنندگان جلوگيري به عمل آيد. ۲ در سال ۱۹۹۷م، آکادمي متخصصان کودکان آمريکا بيانيه‌اي رسمي را در مورد مزاياي تغذيه نوزادان با شير مادر منتشر کرد در آن بيان شده بود که شيردهي داراي منافعي براي مادر و نوزاد دارد. سرويس بهداشت همگاني ايالات متحده (Healthy People ۲۰۱۰ (HP ۲۰۱۰)) به منظور افزايش سلامت مادران و کودکان هشت هدف را تا سال ۲۰۱۰م، بيان نمود که يکي از اين اهداف، افزايش نسبت مادران شيرده به ۷۵ درصد است. مطالعات

1.. مستدرك الوسائل، ج‌۱۵، ص۱۵۶ـ ۱۵۷، ح۱۷۸۴۴ـ ۲.

2.. ساويج کينگ، ص۳۶ـ۵۲.

صفحه از 423