تصريح به اعتبار روايات و متون

ابن طاووس در چندين جاي از تأليفات خود، به ارزش و اعتبار روايات و دعاهايي که ذکر کرده، اشاره نموده است. وي دعاها را را در سه دسته ذکر کرده است: يک دسته، دعاهايي که اسناد به معصوم دارد. اين دسته خود دو گروه را تشکيل مي‌دهد: يک گروه، دعاهايي که با اسناد معتبر است. دستة دوم، دعاهايي که فاقد سند معتبر يا سندي براي آن ندارد. دستة ديگر دعاهايي است که او خود آنها را انشا کرده و متن روايت نيست.

روايات داراي اسناد معتبر

ابن طاووس در ديباچة فلاح السائل به چگونگي طريق خود به روايات اشاره نموده است. به موجب اين ديباچه، وي متذکرشده اين روايات را از طريق خواص اصحاب ـ که ثقات‌اند ـ نقل کرده است. اگر چه اين بدان معنا نيست که در برخي از اين طرق، فرد متهم و مطعون وجود ندارد. اين ممکن، بلکه محقق است، ولي اين طعن و اتهام نبايد جدي گرفته شده و سبب بي‌اعتباري يا ضعف سند و طريق تلقي گردد؛ چه، اين طعن مي‌تواند از چند جهت ضعيف شمرده شود. آن جهات عبارت از اين است که آن از طريق خبر واحد است يا به روايت کسي است که او خود مورد طعن است يا به جهتي است که اگر آن جهت معلوم شود، مي‌تواند براي فرد مورد طعن عذر تلقي گردد يا در نظر اهل نقد امري جايز باشد.
او پس از اين مطلب ـ که درباره نحوه برخورد با طعن نسبت به راويان است ـ به دلايل خود در روايت از برخي کساني که متهم‌اند و مورد طعن واقع شده‌اند (مانند محمد بن سنان) پرداخته است. اين دلايل به قرار زير است:
۱. اصحاب اماميه ـ که وي به آنها اعتماد کرده و از ثقات شناخته مي‌شوند و او از طريق فرد مطعون به آنها اسناد کرده يا از طريق آنها به او اسناد کرده، اين روايات را از او نقل کرده‌اند و در اين باره چيزي را استثنا نکرده و او را مورد طعن قرار نداده و روايات او را ترک نکرده، بلکه قبول نموده‌اند. جهت نقل اين روايات از طريق ياد شده اين مي‌تواند باشد که آنها صحت اين روايت را از طريق ديگري که اين ضعف را ندارد، شناخته‌اند يا آن را مورد عمل طايفه اماميه ديده‌اند و در نتيجه، بر آن اعتماد نموده‌اند يا از اين جهت بوده که راوي، اگر چه در عقيده مورد طعن بوده، ولي در حديث و امانتداري موثق بوده است. چه بسا در ميان کفار کساني يافت مي‌شوند که در نقل اخبار مورد اعتماد و وثوق باشند؛ چنان که عالمان مسلمان بر اخبار پزشکان اهل ذمه در زمينة طبابت اعتماد کرده‌اند. ^۱
ابن طاووس درباره جايگاه مذهب در اعتبار حديث برآن است که علي الاصول، به روايت هرکسي که به عنوان يک فرد راستگو و امانتدار شناخته مي‌شود، مي‌توان اعتماد کرد؛ چه امامي باشد يا از فرق مذهبي ديگر. به ديگر عبارت، به عقيده ابن طاووس مقتضي براي اعتماد به اخبار پيروان ساير فرق و