فصلنامه علمي - پژوهشي علوم حديث 49 و 50 - صفحه 144

سرزمينى مرگش فرا مى رسد، تنها خداست که مى داند مرگ هر کسى در کجا واقع مى شود؛ ۵. کسى نمى داند چه وقت قيامت بر پا مى گردد، مگر خداى تبارک و تعالى. ۱
علامه طباطبايي، پس از نقل روايت فوق، مي‌نويسد که با فرض صحت روايت، نبايد پنداشت که مفاد آن با عموم آيه منافات دارد؛ زيرا مسلّم است که عدد مفهوم ندارد و اگر کسى بگويد فلان مقدار پول دارم، دليل بر اين نيست که بيشتر ندارد. اين پنج موردي که در حديث از آن ياد شده است، همگي به يک معنا بازمي‌گردد و آن عبارت است از علم به حوادث قبل از اين‌که حادث شوند، و آشکار است که حوادث تنها همين پنج امر مذکور در روايات نيست، بلکه خود آيه دلالت بر مصاديق ديگرى نيز دارد. ۲
نمونه ديگر، حديثي است که سيوطي در الدر المنثور از ابي بن کعب نقل مي‌کند:
نسايى و عبداللَّه بن احمد در کتاب زوائد المسند، و ابن‌جرير و ابن منذر و ابن ابى‌حاتم و ابن مردويه و بيهقى در کتاب شعب الإيمان، از ابى بن کعب، از رسول خدا صلی الله علیه و آله در تفسير عبارت (وَ ذَکرْهُمْ بِأَيامِ اللَّـهِ( ۳ نقل کرده اند که فرمود: يعنى نعمت هاى خدا. ۴
علامه طباطبايي، پس از اشاره به بيان برخي مصاديق، مي‌نويسد که نظير اين روايت را طبرسى و عياشى از امام صادق علیه السلام روايت کرده اند. ۵ نمونه ديگر، رواياتي است که علامه طباطبايي از الدر المنثور ذيل آيه (قُوا أَنْفُسَکمْ وَ أَهْلِيکمْ ناراً( ۶ نقل مي‌کند. در حديثي آمده است که پيامبر صلی الله علیه و آله آيه فوق را تلاوت کرد. مردمي که در آنجا بودند، از آن حضرت چگونگي نگهداري زن و فرزندان از آتش را جويا شدند. پيامبر صلی الله علیه و آله در پاسخ به ايشان فرمود که بدان‌چه خدا دوست مى دارد، امرشان کنيد و از آنچه خدا کراهت دارد، نهى کنيد. سيوطي در حديث ديگري از امام علی علیه السلام در تفسير اين آيه نقل مي‌کند که خود و زن و بچه خود را تعليم خير دهيد، و آنان را ادب نماييد. ۷ بي‌گمان، بايد گفت که در دو حديث مذکور مصاديقي از ايمني خانواده از عذاب آتش بيان شده است.
بيان مصاديق فقرات آيه مباهله، ۸ برتري و فضيلت پيامبر صلی الله علیه و آله بر ساير پيامبران الهي، ۹ مصاديق امر الهي بر صبر در آيه ۲۰۰ سوره مبارکه آل‌عمران، ۱۰ مصاديق گناهان کبيره در قرآن کريم ۱۱ و يادکرد مصاديق قاعده استدراج ۱۲ با استفاده از روايات اهل‌سنّت نمونه‌هاي ديگر از اين دست است. ۱۳

1.. ر.ك: الدر المنثور، ج۳، ص۱۵.

2.. الميزان، ج ۷، ص۱۴۸.

3.. سوره إبراهيم، آيه ۵.

4.. ر.ك: الدر المنثور، ج۴، ص۷۰.

5.. الميزان، ج ۱۲، ص۱۹.

6.. «خودتان و کسانتان را از آتش حفظ کنيد» (سوره تحريم، آيه۶).

7.. الميزان، ج۱۹، ص۳۴۱. اين دو روايت را در الدر المنثور ر.ك: ج۶، ص۲۴۴.

8.. همان، ج۳، ص۲۳۳- ۲۳۵.

9.. همان، ص۳۸۱.

10.. همان، ج۴، ص۱۳۳.

11.. همان، ص۳۲۲.

12.. همان، ج۷، ص۱۰۸.

13.. موارد ديگر ر.ك: آلاء الرحمن، ج ۱، ص۳۱۶، ۳۵۵، ۳۸۳؛ الميزان، ج۲، ص۳۸۰؛ ج۹، ص۱۳۰ و ۱۳۱؛ ج۱۱، ص۳۶۷؛ ج۱۲، ص۲۲۲ و ۲۲۳؛ ج۱۴، ص۱۱۴، ۱۶۱؛ ج۱۵، ص۱۴۲؛ ج۱۶، ص۳۷۸؛ ج۱۸، ص۳۸۳؛ ج۱۹، ص۱۲۹؛ ج۲۰، ص۱۹۴.

صفحه از 423