خدا( فرمود: «از هفت گناه کشنده اجتناب کنيد»، اصحاب پرسيدند: «آن هفت گناه کدام است، يا رسول الله؟» پيامبر فرمود: «شرک به خدا، کشتن بناحق انسانى که خونش محترم است، سحر، ربا خوارى، خوردن مال يتيم، پشت کردن به لشگر دشمن در روز جنگ، و تهمت زنا به زنان مؤمن (بى گناه و از همه جا بى خبر) زدن».
در ادامه، علامه رواياتي ديگر از الدر المنثور در اين معنا نقل مي‌کند. ۱
نمونه ديگر، در استفاده مجموعي از روايات شيعه و اهل‌سنّت، ارائه معنايي روشن‌تر از آيه قرآن کريم است. در تفسير آيه ۸۱ سوره مبارکه آل‌عمران صاحب مجمع البيان از امام علی علیه السلام روايت کرده است که خداى تعالى از انبياى قبل از پيامبر ما، عهدي ستاند که به امت هاى خود خبر بعثت آن حضرت و علامت‌ها و صفاتش را بدهند، و به آمدنش بشارت داده، دستور دهند که آن جناب را تصديق کنند. همچنين در تفسير الدر المنثور ذيل اين آيه کريمه آمده است که ابن‌جرير از حضرت علی علیه السلام نقل مي‌کند که از آدم تا کنون خداى تعالى هيچ پيغمبرى را مبعوث نکرد، مگر اين‌که درباره پيامبر صلی الله علیه و آله از او پيمان گرفت که اگر در زمان زندگى او اين پيامبر بزرگ مبعوث شد، بايد به او ايمان آورد و ياريش کند. و دستور داد که او نيز اين پيمان را از امت خود بگيرد. آن‌گاه، امام علیه السلام اين آيه را خواند (وَ إِذْ أَخَذَ الله مِيثاقَ النَّبِيينَ لَما آتَيتُکمْ مِنْ کتابٍ وَ حِکمَةٍ( . علامه طباطبايي پس از نقل اين دو روايت مي‌نويسد:
و الروايتان تفسران الآية بمجموع ما يدلّ عليه اللفظ و السياق کما مرّ. ۲ مواردي که گذشت، کارکرد نقل روايات تفسيري اهل‌سنّت را در فهم بهتر آيات و تکميل معناي احاديث شيعي نشان مي‌دهد. در ميان تفاسير شيعي مي‌توان مواردي را يافت که نقل احاديث اهل‌سنّت، موجب فهم بهتر و گاه کشف ناگفته‌هاي روايات شيعي مي‌شود؛ به عنوان مثال صاحب مجمع البيان روايتي را نقل مي‌کند که شخصى از پيامبر اکرم( سؤال کرد که اگر وسعت بهشت به پهناى زمين و آسمان‌ها، يعنى همه جهان است، پس جهنم در کجاست؟ آن حضرت در پاسخ فرمود: «سبحان اللَّه وقتى روز مي‌آيد شب کجاست»؟ ۳ علامه طباطبايي پس از نقل اين روايت مي‌نويسد:
اين روايت را سيوطى نيز در الدر المنثور از تنوخى روايت کرده است که هرقل در نامه‌اي به رسول خدا صلی الله علیه و آله اين سؤال را مطرح ساخت و آن حضرت نيز همين پاسخ را در جواب به او بيان داشت. ۴
حال، با توجه به نقل سيوطي، مي‌توان شخص سؤال کننده در روايت مجمع البيان را ـ که به صورت مجهول از او ياد شده بود ـ آشکار ساخت که او همان هرقل پادشاه روم بوده است، مگر آن‌که باور به تکرار صدور حديث از پيامبر صلی الله علیه و آله وجود داشته باشد.
1.. همان، ج۴، ص۳۳۲- ۳۳۵.
2.. همان، ج۳، ص۳۳۷.
3.. اين پاسخ معارضه به مثل است و کنايه از آن دارد که خدايي که قادر است شب را هر گاه و هر جا بخواهد بياورد، همو قادر است جهنم را هر مکان که بخواهد و هر زمان که اراده کند بيافريند و بياورد.
4.. الميزان، ج۴، ص۲۲.
