علوم حديث 27 - صفحه 69

درستى است كه در عبدالعظيم حسنى متجلى است. او از كسانى نيست كه نهر عظيم علم امامان را -كه دست به حقايق داشته اند وانهد و سنگ ريزه هاى ديگران را -كه نمى از رطوبت دارد بمكد. نهر را وانهد و نمها را بمكد. آن گونه كه امام باقر(ع) در حق مخالفان خود فرموده اند: «يمصون الثماد و يدعون النهر العظيم». ۱
عبدالعظيم حسنى با حضور در محضر امام و با مكاتبه و نامه نگارى، از درياى علم امامان بهره مى گيرد و با واسطه و بى واسطه به نهر عظيم علم امامان(ع) وارد مى شود و سيراب مى گردد و آن گاه اين علم ناب را در ميان مردم گسترش مى دهد و طالبان حقيقت را با نشر احاديث در رسيدن به حقيقت اميدوار مى سازد.
نشر حديث ارزشى است كه عبدالعظيم در رى هم بدان اشتغال داشت و حتى در زمان اختفاى خويش، بدان همت مى گمارد. در برخى روايات، راوى متذكر مى شود كه اين حديث را از عبدالعظيم حسنى در رى شنيده است. ۲

۶. كثرت روايت

رواياتى كه روايتگرى را ارزش معرفى مى كرد، به اندازه و كثرت آن نيز توجه داشت. بنابراين كثرت روايت ارزشى مضاعف خواهد بود. در شأن جمعى از راويان احاديث آمده است كه كثير الروايه بوده اند. حضرت عبدالعظيم حسنى مجموعه اى گسترده از روايات امامان را نقل مى كند كه باواسطه و يا بى واسطه از امام شنيده است.
در مسند حضرت عبدالعظيم بيش از صد روايت از مجموعه روايى حضرت عبدالعظيم آمده است كه اين تعداد نشان از كثيرالروايه بودن اين راوى بزرگ دارد.
صاحب بن عبّاد، در رساله اش درباره شخصيت حضرت عبدالعظيم، درباره كثرت روايت وى مى نويسد:
كثير الرواية و الحديث، يروى عن ابى جعفر محمد بن على بن موسى و عن

1.الكافى، ج ۱، كتاب الحجّة، باب ۳۲، ح ۶، ص ۲۸۰.

2.امالى طوسى، ص ۴۹۴، مسند حضرت عبدالعظيم حسنى(ع)، ح ۱۰۶.

صفحه از 237