علوم حديث 15 - صفحه 59

۰.يعرف هذا و أشباهه من كتاب اللّه: «ما جعل عليكم فى الدين من حرج». امسح على المرارة. ۱

در اين فرمايش, بر ضرورت قرآن شناسى براى همگان, بخصوص دانشوران دينى, تأكيد شده است. جمله «يعرف هذا و أشباهه», ضمن آن كه اعلام مى دارد قرآنْ خود, پاسخگوى اين مسائل است, به اين مطلب نيز رهنمون است كه اساساً انتظارى كه از شما مى رود, مراجعه مستقيم به قرآن است, نه سؤال از ما.
همچنين امام صادق(ع) در پاسخ به سؤال زُراره و محمد بن مسلم كه پرسيده بودند: «از كجا به دست آوريم كه مكان مسح, روى بخشى از سر است نه همه آن», فرمود: «لمكان الباء». ۲ يعنى اگر شما به ويژگى معنايى حرف «باء» در آيه شريف: «وامسحوا برؤوسكم» ۳ توجّه داشته باشيد (كه توجّه به كفايت تماس, ولو به نحو مختصر است), درمى يابيد. در حالى كه آيه مى توانست چنين باشد: «وامسحوا رؤوسكم».
شاهد ديگرى كه امكان دستيابى به معانى قرآن را براى همگان تأييد مى كند, آن دسته از آيات است كه مردم را به خاطر عدم تدبّر در قرآن, مورد عتابْ قرار مى دهند, نظير آيه شريف: «أفلا يتدبّرون القرآن أم على قلوب أقفالها». ۴ چنين عتابى زمانى شايسته است كه امكان رهيافت همگان به معانى قرآن, وجود داشته باشد. در غير اين صورت,اين عتاب ها يا تكليف بما لايطاق اند و يا لغوند كه هر دو صورت, از ساحت حقْ مبرّاست.
  دليل محكم ديگرى كه ديدگاه سنّت محورى را در هم مى شكند, روايات فراوانى است كه به عرضه سنّت بر قرآن براى تشخيص صحيح از ناصحيح و سره از ناسره تأكيد كرده است; از جمله اين احاديث اند:

1. الكافى, ج۳, ص۳۳.

2. كتاب من لايحضره الفقيه, الصدوق, ج۱, ص۳۰.

3. مائده, آيه ۶.

4. محمد, آيه۲۴; نساء, آيه ۸۲.

صفحه از 236