همچنين قاضى نعمان ، بر پايه گزارشهاى متعدّد آورده است :
كسى از قاتلان حسين عليه السلام ، از قتل ، رهايى نيافت و با ريشه كردن دردى در بدنش مُرد .۱
در گزارش ابن حجر نيز مىخوانيم :
عدّهاى در اين باره ، گفتگو مىكردند كه هيچ كس از كمك كنندگان به قتل حسين عليه السلام نبود ، مگر اين كه پيش از مرگش گرفتار بلايى شد .۲
همچنين مىگويد :
از قاتلان حسين عليه السلام كسى نمانْد ، مگر اين كه در همين دنيا ، پس از مدّت اندكى ، عقوبت شد ؛ به كشته شدن يا كور شدن يا روسياه شدن و يا از دست دادن حكومت . ۳
ابن كثير نيز تصريح مىكند كه بيشتر گزارشهايى كه بر سرنوشت شوم فاجعهآفرينان كربلا دلالت دارند ، صحيح اند :
اخبارى كه درباره گرفتار شدن قاتلان حسين عليه السلام روايت شده ، بيشترشان درست اند ؛ چه اين كه كمتر كسى از آنها كه در كشتن او شركت كردند ، از آسيب و درد در همين دنيا ، در امان مانْدند ، و از دنيا نرفتند ، مگر اين كه به بيمارى مبتلا شدند ، و بيشتر آنها ديوانه شدند .۴
۳ . كشته شدن بسيارى از آنان در قيام مختار
بسيارى از كسانى كه در فاجعه كربلا نقش داشتند ، در قيام مختار ، دستگير و اعدام شدند . يعقوبى ، در اين باره مىنويسد :
مختار ، قاتلان حسين عليه السلام را تعقيب كرد و جمع فراوانى از آنها را كُشت ، به گونهاى كه كمتر كسى از آنها زنده ماند .۵
بر پايه گزارشى كه در بحار الأنوار آمده است، مختار در طول هجده ماه حكومت خود بر كوفه ، هجده هزار تن از كسانى را كه در به شهادت رساندن امام حسين عليه السلام و يارانش شركت كرده بودند ، كُشت ؛۶ ليكن اين گزارش ، بسيار اغراقآميز است . همچنين گزارشهايى كه در چگونگى كيفرِ شمارى از مجرمان توسّط مختار در برخى از منابع تاريخى آمدهاند و بيانگر
1.شرح الأخبار: ج۳ ص۱۶۹ ح۱۱۱۴.
2.الصواعق المحرقة: ص۱۹۵ ، تاريخ دمشق : ج ۱۴ ص ۲۳۲ .
3.الصواعق المحرقة : ص ۱۹۵ ، تذكرة الخواصّ : ص ۲۸۰ .
4.البداية و النهاية: ج ۸ ص ۲۰۱ .
5.تاريخ اليعقوبى : ج ۲ ص ۲۵۹ .
6.بحار الأنوار : ج ۴۵ ص ۳۸۶ .
