حسين عليه السلام، از سخن گفتن ، باز ماند و بيهوش شد و بسيار اندوهگين گرديد و پس از آن، طولى نكشيد كه به سوى خداوند ، منتقل شد.۱
۱۶۹۵.شرح الأخبار - به نقل از ابو نعيم ، با اسناد خود - : وقتى خبر كشته شدن امام حسين عليه السلام به اُمّ سلمه رسيد، در مسجد پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله خيمهاى بر پا كرد و در آن نشست و لباس سياه پوشيد.۲
۱ / ۲
عبد اللَّه بنُ عبّاس۳
۱۶۹۶.الكامل فى التاريخ - به نقل از شقيق بن سلمه - : وقتى حسين عليه السلام كشته شد، عبد اللَّه بن زبير شوريد و ابن عبّاس را به بيعت با خود ، فرا خواند؛ ولى ابن عبّاس از آن خوددارى نمود. يزيد، گمان برد كه خوددارى ابن عبّاس از بيعت با ابن زبير، به خاطر بيعت با يزيد است. از اين رو ، اين نامه را به او نوشت: «امّا بعد، به من خبر دادند كه عبد اللَّه بن زبيرِ مُلحد، تو را به بيعت ، دعوت كرده است و تو به جهت بيعت و وفادارى به ما، از بيعت با او خوددارى كردهاى . خداوند ، بهترين پاداش خويشاوندى را كه به صِله كنندگانِ رَحِم و به وفا كنندگان به عهدشان مىدهد، به تو عطا فرمايد! من هر چه را فراموش كنم، نيكى به تو و نيز صِلهاى را كه شايسته آنى ، فراموش نمىكنم .
پس به آنان كه از دوردستها بر تو وارد مىشوند و كسانى كه ابن زبير با زبانش آنان را جادو كرده، نيك بنگر و آنان را با وضع وى ، آشنا كن كه آنان از تو ، بيشتر شنوايى دارند و از تو ، بيشتر از آنانى كه بيرون مكّهاند ، فرمان مىبرند».
عبد اللَّه بن عبّاس در جواب يزيد نوشت: «امّا بعد: نامهات به من رسيد . در باره خوددارى من از بيعت با ابن زبير، [بدان كه] به خدا سوگند، در اين كار، پاداش و ستايش تو را انتظار نداشتم ، و البته خدا، به قصد من آگاه است.
تو پنداشتهاى كه نيكى به مرا از ياد نمىبرى ؟ ! پس - اى بَشَر - ، نيكىات را از من باز دار، كه من هم نيكىام را از تو باز مىدارم. از من خواستهاى كه مردم را به تو علاقهمند كنم و كينه آنان را
1.كانَت اُمُّ سَلَمَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنها آخِرَ مَن ماتَ مِن اُمَّهاتِ المُؤمِنينَ ، وعَمَرَت حَتّى بَلَغَها مَقتَلُ الحُسَينِ الشَّهيدِ عليه السلام ، فَوَجَمَت لِذلِكَ ، وغُشِيَ عَلَيها ، وحَزِنَت عَلَيهِ كَثيراً ، لَم تَلبَث بَعدَهُ إلّا يَسيراً ، وَانتُقِلَت إلَى اللَّهِ (مسند إسحاق بن راهويه : ج ۴ ص ۱۶ ، سير أعلام النبلاء : ج ۲ ص ۲۰۲) .
2.أنَّها[ اُمَّ سَلَمَةَ ] لَمّا بَلَغَها مَقتَلُ الحُسَينِ عليه السلام ، ضَرَبَت قُبَّةً في مَسجِدِ رَسولِ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله جَلَسَت فيها ، ولَبِسَت سَواداً (شرح الأخبار : ج ۳ ص ۱۷۱ ح ۱۱۱۹) .
3.ر . ك : ج ۱ ص ۵۳۵ .
