۳ / ۱۲

حُرّ بن يزيد رياحى

حُرّ بن يزيد رياحى‏^۱ ، يكى از بزرگان قبيله بنى تميم‏^۲ بوده است . اطّلاع ديگرى از وى در دست نيست ؛ ليكن سرنوشت او در ميان ياران امام حسين عليه السلام ، استثنايى و بسيار آموزنده است .
حُر ، تنها كسى است كه در روز عاشورا ، فاصله ميان دوزخ و بهشت را طى ساعاتى كوتاه ، در نورديد و خود را از حَضيض شقاوت ، به قلّه سعادت رساند . از اين رو ، سرنوشت حُر ، دليل روشنى بر آزادى انسان در انتخاب راه صحيح در زندگى است .
حُر ، نخستين كسى بود كه راه را بر امام حسين عليه السلام و يارانش بست .^۳ انتخاب وى به فرماندهى سپاهى كه نخستين برخورد را با امام عليه السلام داشت ،^۴ حاكى از اعتماد كامل حكومت اُمَوى به اوست . گناهى كه حُر مرتكب شد ، گناه كوچكى نبود ؛ ولى هنگامى كه خود را ميان بهشت و دوزخ ديد ، ظاهرِ فريبنده دنيا - كه در باطن آن ، دوزخْ نهفته بود - ، او را نفريفت و او، راه بهشت را به همراه ديگر شهداى كربلا ، انتخاب كرد و در باره اين انتخاب ، گفت :
إنّي وَ اللَّهِ اُخَيِّرُ نَفسي بَينَ الجَنَّةِ وَ النّارِ ، وَ وَ اللَّهِ لا أختارُ عَلَى الجَنَّةِ شَيئاً وَ لَو قُطِّعتُ وَ حُرِّقتُ ^۵ .
به خدا سوگند ، من خودم را ميان بهشت و جهنّم ، مخيّر مى‏بينم و - به خدا سوگند - ، بهشت را با هيچ چيزى عوض نمى‏كنم ، هر چند ، تكّه تكّه و سوزانده شوم .
اين ، پيام آموزنده‏اى است براى همه كسانى كه در زندگى خود، در دوراهىِ دوزخ و بهشت ، قرار مى‏گيرند ، بويژه براى جوانان .

امام عليه السلام ، اذان ظهر را گفت و منابع ،^۱ او را به عنوان مؤذّن حسين عليه السلام معرّفى كرده‏اند .^۲
وى ، روز عاشورا ، با خواندن اين اشعار ، به صف دشمن حمله كرد تا به لقاء اللَّه پيوست :

به پيش ، كه تو ، هم هدايت‏شده‏اى و هم هدايت‏كننده‏امروز ، جدّت پيامبر صلى اللَّه عليه و آله را ديدار مى‏كنى‏
آن گاه ، پدر سخاوتمندت ، على عليه السلام راهمان كه ما ، او را وصى [ِ پيامبر ] مى‏شناسيم .
و حسنِ نيكوكارِ پرهيزگارِ وفادار راو [جعفر] داراى دو بال [ در بهشت ] ، جوان‏مردِ دلير را
و [حمزه‏] شير خدا ، شهيد جاويدان را .^۳
در «زيارت ناحيه» ، آمده است :
السَّلامُ عَلى‏ الحَجّاجِ بنِ مَسروقٍ الجُعفِيِّ .
سلام بر حَجّاج بن مَسروق جُعْفى !^۴
نام وى در «زيارت رجبيّه» هم آمده است .^۵

۹۲۳.مقتل الحسين عليه السلام ، خوارزمى : حَجّاج بن مَسروق - كه اذانگوى حسين عليه السلام بود - ، به ميدان آمد و اين گونه رَجَز مى‏خواند :

اى حسين! به پيش كه هدايت‏شده‏اى و هم هدايت‏كننده‏امروز ، جدّت پيامبر صلى اللَّه عليه و آله را ديدار مى‏كنى‏
سپس ، پدر والايت، على عليه السلام راو حسن عليه السلام ، نيكوكارِ پسنديده ولىّ را
و [جعفر،] دارنده دو بال [ در بهشت ] ، جوان‏مرد دلير راو [ حمزه ] شير خدا ، شهيد جاويدان را .
سپس يورش برد و جنگيد تا به شهادت رسيد .^۶