143
شهادت‌نامه امام حسين عليه السلام2

سپس عمرو بن خالد اَزْدى به ميدان مبارزه آمد ، در حالى كه مى‏گفت :

امروز - اى نَفْس - ، روز رفتن به سوى [ خداى ] مهربان است‏با نسيم روح و ريحان .
امروز ، به پاس احسان ، پاداش مى‏گيرى‏و از تو ، زمانى سپرى شده است .
آنچه در لوح در پيشگاه داور ، نگاشته شده‏امروز ، با آمرزش خدا ، پاك مى‏شود .
بى‏تابى مكن كه هر زنده‏اى ، فانى است‏و شكيبايى ، براى در امان بودنت ، بهترين بهره است .۱
سپس جنگيد تا كشته شد .
آن گاه ، پسرش خالد بن عمرو بن خالد اَزْدى به ميدان آمد و چنين مى‏گفت :

اى بنى قَحْطان ! در برابر مرگ ، شكيبايى پيشه كنيدتا مورد رضاى [ خداى ] مهربان باشيد ؛
همو كه صاحب عظمت و عزّت و برهان است .اى پدر ! در بهشت ، مستقر شدى .۲
سپس ، به دشمن تاخت تا كشته شد .

1.اليَومَ يا نَفسُ إلَى الرَّحمانِ‏ تَمضينَ بِالرَّوحِ و بِالرَّيحانِ‏اليَومَ تُجزَينَ عَلَى الإحسانِ‏ قَد كانَ مِنكِ غابِرَ الزَّمانِ‏ما خُطُّ فِى اللَّوحِ لَدَى الدَّيّانِ‏ فَاليَومَ زالَ ذاكَ بِالغُفرانِ‏لا تَجزَعى فَكُلُّ حَيٍّ فانِ‏ وَ الصَّبرُ أحظى‏ لَكِ بِالأمانِ . (مقتل الحسين عليه السلام ، خوارزمى : ج ۲ ص ۱۴ ؛ المناقب ، ابن شهرآشوب : ج ۴ ص ۱۰۱) .

2.صَبراً عَلَى المَوتِ بَنى قَحطانِ‏ كَيما نَكونَ فى رِضَى الرَّحمانِ‏ذِى المَجدِ وَالعِزَّةِ وَالبُرهانِ‏ يا أبَتا قَد صِرتَ فِى الجِنانِ . (مقتل الحسين عليه السلام ، خوارزمى : ج ۲ ص ۱۴ ؛ المناقب ، ابن شهرآشوب : ج ۴ ص ۱۰۱) .


شهادت‌نامه امام حسين عليه السلام2
142

۳۹ . عِمران بن كعب انصارى‏

احتمالاً وى ، همان عمران بن كعب‏۱ است . گفته شده كه در حمله اوّل دشمن به شهادت رسيد .۲ نام او در زيارت‏هاى «ناحيه»۳ و «رجبيّه»۴ آمده است . نيز احتمال دارد كه وى ، همان عمرو بن قَرَظَه باشد ، چنان كه مؤلّف أنصار الحسين ، آنها را يكى دانسته است‏۵ و در كتاب إبصار العين ، ذكرى از او نيامده است .

۴۰ . عمر بن اُحدوث حَضرَمى‏

تنها در «زيارت ناحيه» ،۶ از او ياد شده است .

۴۱ و ۴۲ . عمرو بن خالد اَزْدى و پسرش خالد بن عمرو

بر اساس برخى نقل‏ها ، اين پدر و پسر ، در روز عاشورا ، رَجَز خواندند و پس از جنگيدن ، به شهادت رسيدند . در بيشتر كتاب‏ها ، نام آنها نيامده است . البته احتمال دارد كه اين شخص ، همان عمر بن خالد صَيداوى باشد كه شرح حال او گذشت .۷
در الفتوح آمده است :
آن گاه ... عمرو بن خالد اَزْدى به ميدان مبارزه آمد ، در حالى كه چنين مى‏گفت :

امروز - اى نَفْس - ، روز رفتن به سوى [ خداى ] مهربان است‏با نسيم روح و ريحان .
امروز ، به پاس احسان ، پاداش مى‏گيرى‏از تو ، زمانى گذشته است .
آنچه در پيشگاه خداوند ، در لوح نوشته شده‏[ ، اين است :]
بى‏تابى مكن كه هر زنده‏اى ، فانى است .

شكيبايى ، براى در امان بودنت ، بهترين بهره است .اى گروه اَزْدىِ بنى قَحْطان !
در نبرد ، همانند شيران ، همسو و يكدست باشيد .۸
آن گاه ، به سوى دشمن تاخت و جنگيد تا كشته شد . رحمت خدا بر او باد !
سپس ، پسرش خالد به ميدان آمد ، در حالى كه چنين مى‏گفت :

اى بنى قَحْطان ! در برابر مرگ ، شكيبايى پيشه كنيدتا مورد رضاى [ خداى ] مهربان باشيد ؛
همو كه صاحب عظمت و عزّت و برهان است‏و صاحبِ والايى و نعمت و احسان .
تا در بهشت ، مستقر شويم‏در كاخ‏هاى خوشْ‏بنا .
آن گاه ، به سوى دشمن تاخت و پيوسته جنگيد تا كشته شد . رحمت خدا بر او باد !۹
خوارزمى در مقتل الحسين عليه السلام ، آورده است :

1.رجال الطوسى: ص ۱۰۳ ، الأمالى ، شجرى: ج ۱ ص ۱۷۲، الحدائق الورديّة: ج ۱ ص ۱۲۲ .

2.نام وى «عمران بن كعب بن حارث اشجعى» آمده است (ر . ك : ج ۱ ص ۸۳۲ (فصل دوم / سخنى در باره شهداى حمله نخست) .

3.در زيارت ناحيه، نام وى مختلف آمده است: «عمر بن أبى كعب الأنصارى» و «عمران بن كعب الأنصارى» (ر . ك : ص ۹۰۹ ح ۲۱۱۰ «زيارت دوم، به روايت الإقبال») .

4.در نقل‏هاى زيارت رجبيّه، نام وى «عمر بن ابى كعب» و «عمران بن كعب الأنصارى» آمده است (ر.ك: دانش‏نامه امام حسين عليه السلام : ج ۱۲ ص‏۱۲۱ ح ۳۲۸۰ (زيارت امام عليه السلام در اوّل رجب») .

5.انصار الحسين عليه السلام : ص ۱۰۳ .

6.نام وى در روايت الإقبال (ج ۳ ص ۷۳)، «عمر بن جندب حضرمى» و در نسخه‏اى «عمر بن احدث» آمده است. در روايت مصباح الزائر (ص ۲۷۸) «عمرو» به جاى «عمر» آمده است (ر . ك : همين شهادت‏نامه: ج ۲ ص ۹۱۵ ح ۲۱۱۰ «زيارت دوم، به روايت الإقبال») .

7.ر . ك : ص ۹۸ (عمر بن خالد صيداوى و همراهش) .

8.اليَومَ يا نَفسُ إلَى الرَّحمانِ‏ تَمضينَ بِالرَّوحِ وبِالرَّيحانِ‏اليَومَ تُجزَينَ عَلَى الإحسان‏ قَد كانَ مِنكَ غابِرَ الزَّمانِ‏ما خُطَّ فِى اللَّوحِ لَدَى الدَّيّانِ‏ لا تَجزَعى فَكُلُّ حَيٍّ فانِ‏وَالصَّبرُ أحظى‏ لَكِ بِالأَمانِ‏ يا مَعشَرَ الأَزدِ بَنى قحطانِ‏كونوا لَدَى الحَربِ كَاُسدِ حِفانِ‏ (الفتوح : ج ۵ ص ۱۰۵) .

9.صَبراً عَلَى المَوتِ بَنى قَحطان‏ كَيما تَكونوا فى رِضَا الرَّحمانِ‏ذِي المَجدِ وَالعِزَّةِ وَالبُرهانِ‏ وذِي العُلى‏ وَ الطَّولِ وَ الإحسانِ‏بِأنَّنا قَد صِرنَ فِى الجِنانِ‏ و فى قُصورٍ حَسَنِ البُبيانِ. (الفتوح : ج ۵ ص ۱۰۵) .

  • نام منبع :
    شهادت‌نامه امام حسين عليه السلام2
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همکارى: سیّد محمود طباطبایى نژاد و سیّد روح اللّٰه سیّدطبایى
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 118884
صفحه از 992
پرینت  ارسال به