زياد - كه خودِ طبرى ، آن را گزارش كرده - ، منافات دارد .۱ لذا گزارش شيخ مفيد كه او را از همراهانِ امام حسين عليه السلام۲ بر شمرده ، صحيح است .
در «زيارت رجبيّه» ، آمده است :
السَّلامُ عَلى زائِدَةَ بنِ مُهاجِرٍ ۳ .
سلام بر زائِدة بن مُهاجر !
در «زيارت ناحيه مقدّسه» نيز آمده است :
السَّلامُ عَلى يَزيدَ بنِ زِيادِ بنِ المُهاجِرِ الكِندِيِّ .
سلام بر يزيد بن زياد بن مُهاجر كِنْدى !۴
1.علّامه محمّدتقى شوشترى، در ردّ سخن طبرى (تاريخ الطبرى: ج ۵ ص ۴۰۸) كه گفته است: «يزيد بن مُهاصِر، از كسانى بود كه براى رويارويى با حسين عليه السلام، با عمر بن سعد، همراه شدند»، ضمن بيان منافات داشتن اين سخن با گفتگوى يزيد بن زياد و فرستاده ابن زياد، مىنويسد:
احتمال دارد كه اين گفته طبرى: «مع عمر بن سعد»، تحريف شده «مع الحُرّ بن يزيد» باشد؛ چون رسم الخط اين دو، شبه هم است؛ و اگر نبود كه ابن اثير نيز در الكامل (ج ۲ ص ۵۶۹)، عبارت «و كان ممّن خرج مع عمر بن سعد» را از طبرى نقل كرده، مىگفتيم كه اين نوشته، حاشيهاى اجتهادى از ديگران بوده كه با متن، آميخته شده است و در روزگاران گذشته، چنين آميختگىهايى بسيار رُخ مىداده است. به هر حال، اين رجز كه: «من رهاكننده و واگذارنده ابن سعد هستم»، با گفته ما، منافاتى ندارد. علّامه مجلسى هم خَلطى صورت داده و او را دو نفر به شمار آورده است. وى، اوّلاً از محمّد بن ابى طالب، نقل كرده است: آن گاه، يزيد بن زياد شعثا، هشت تير به سوى دشمن، پرتاب كرد كه پنج تير، به هدف اصابت كرد و هر تيرى را كه پرتاب مىكرد، امام حسين عليه السلام مىفرمود: «خدايا! پرتابش را درست و پاداشش را بهشت، قرار ده». دشمنان، به او هجوم آوردند و به شهادتش رساندند (تسلية المجالس : ج ۲ ص ۳۰۰) . ثانياً از ابن نَما نقل كرده كه: پس از نقل كشته شدن ابو عمرو نَهشَلى، يزيد بن مهاجر، به ميدان آمد و با تير، پنج تن از ياران عمر را كُشت. سپس همراه حسين عليه السلام شد و مىسرود:
من، يزيدم و پدرم، مُهاجر است
و گويى شير كمين كرده در بيشهام
(مثير الأحزان : ص ۶۱) .
دليل اشتباه وى، اين است كه اين يزيد، در نقل اوّل به پدرش و در نقل دوم به جدّش نسبت داده شده است. بر اساس آنچه از طبرى بازگو كرديم، روشن شد كه گفته وى: «الشعثاء»، تحريف شده «أبو الشعثاء» است و گفتهاش: «بثمانية» تحريف «بمائة» است. همچنين گفته او: «مهاجر» در بيت دوم، تحريف «مُهاصِر» است. امّا اين كه ابن شهرآشوب، در المناقب (ج ۴ ص ۱۰۳) ، او را يزيد بن مُهاصر جُعْفى عنوان كرده، بايد گفت كه او كِنْدى است، نه جُعْفى (قاموس الرجال : ج ۱۱ ص ۱۰۲) .
2.الإرشاد : ج ۲ ص ۸۳ .
3.ر . ك : دانشنامه امام حسين عليه السلام : ج ۱۲ ص ۱۲۲ ح ۳۲۸۰ (زيارت امام عليه السلام در اوّل رجب) .
4.ر .ك : ص ۹۱۵ ح ۲۱۱۰ (زيارت دوم، به روايت الإقبال) .
