زشت و غير منطقى ، چنان ذهن و روان آنان را تيره كرده كه نمى توانند حقايق مفيد و سازنده را بپذيرند . از اين رو ، تبليغات ، كمترين اثرى در هدايت و سازندگى آنان ندارد و به همين دليل ، قرآن كريم ، تصريح و تأكيد مى فرمايد :
« إِنَّمَا يَسْتَجِيبُ الَّذِينَ يَسْمَعُونَ وَالْمَوْتَى يَبْعَثُهُمُ اللَّهُ . ۱
تنها كسانى [دعوت تو را] اجابت مى كنند كه گوش شنوا دارند ، و [امّا] مردگان را خداوند ، بر خواهد انگيخت» .
« إِنَّكَ لَا تُسْمِعُ الْمَوْتَى وَلَا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعَاءَ إِذَا وَلَّوْاْ مُدْبِرِينَ * وَ مَا أَنتَ بِهَادِى الْعُمْىِ عَن ضَلَالَتِهِمْ . ۲
البتّه تو مردگان را شنوا نمى گردانى ، و اين ندا را به كران ، چون پشت بگردانند ، نمى توانى بشنوانى ، و راهبرِ كوران از گم راهى شان نيستى» .
بدين سان ، كسانى كه در اثر آلودگى ها به مرگ روانى مبتلا شده اند ، نمى توانند از تبليغات مفيد ، بهره مند شوند .
نكته قابل تأمّل ، اين است كه وقتى انسان در اثر كارهاى ناشايست ، به مرگ انديشه و روانْ مبتلا شد ، حقيقت را مى فهمد؛ ولى نمى تواند بپذيرد . قرآن كريم ، در باره چنين شخصى مى گويد :
« أَفَرَءَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَلَى عِلْمٍ وَ خَتَمَ عَلَى سَمْعِهِ وَ قَلْبِهِ وَ جَعَلَ عَلَى بَصَرِهِ غِشَاوَةً فَمَن يَهْدِيهِ مِنْ بَعْدِ اللَّهِ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ . ۳
پس آيا ديدى كسى را كه هوس خويش را معبود خود قرار داده و خدا او را دانسته ، گم راه گردانيده و بر گوش او و دلش مُهر زده و بر ديده اش پرده نهاده است ؟ آيا پس از خدا چه كسى او را هدايت خواهد كرد ؟! آيا پند نمى گيريد ؟» .
