حديث
۱۰۸.مجمع البيانـ به نقل از سَكونى، از امام صادق، از پدرانش عليهم السلام در باره سخن خداى متعال : «آيا مى پندارند كه با آنچه از مال و پسران كه بديشان مدد مى دهيم ، مى خواهيم به سويشان در خيرات ، شتاب ورزيم ؟ [نه؛] بلكه نمى فهمند» ـ :پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود: «خداى متعال مى فرمايد : اگر بر بنده مؤمنم چيزى از دنيا را تنگ گيرم، اندوهگين مى شود، حال آن كه اين سختگيرى، او را به من نزديك تر مى سازد ، و اگر دنيا را برايش گشايش دهم، شاد مى شود، در صورتى كه اين گشايش، او را از من دورتر مى كند» .
ايشان سپس اين آيه را تا «بلكه نمى فهمند» تلاوت نمود و فرمود : «[هر دوى ]اينها آزمايشى براى آنان است» .
۱۰۹.امام على عليه السلام :كسى كه به تنگ دستى دچار آيد و آن را آزمايشى [الهى] نبيند ، پاداشى را كه در انتظارش است، از دست داده است .
۱۱۰.تفسير القمّىـ در باره سخن خداى متعال : «و كسانى را كه بام و شام، پروردگارشان را مى خوانند، از خود مران» ـ :علّت نزول اين آيه، آن بود كه گروهى تهى دست و مؤمن به نام «اصحاب صُفّه»، در مدينه به سر مى بردند . اينان به دستور پيامبر خدا صلى الله عليه و آله در صُفّه[ى مسجد] زندگى مى كردند و پيامبر خدا صلى الله عليه و آله شخصا به آنها رسيدگى مى كرد و گاه خودش برايشان غذا مى برد . اين افراد نزد پيامبر خدا صلى الله عليه و آله رفت و آمد مى كردند و ايشان، آنان را مقرّب مى داشت و در كنارشان مى نشست و با آنها خوش و بش مى كرد ، و چون ياران ثروتمند و مرفّه او مى آمدند، بر اين كار پيامبر صلى الله عليه و آله خرده مى گرفتند و مى گفتند : اينها را از خودت دور كن .
روزى مردى از همين صفّه نشينان نزد پيامبر خدا صلى الله عليه و آله بود و خودش را به ايشان چسبانده بود و پيامبر صلى الله عليه و آله با او سخن مى گفت كه مردى از انصار آمد و دورتر از آن دو نشست . پيامبر خدا صلى الله عليه و آله به او فرمود : «جلوتر بيا !»؛ امّا او نيامد . پيامبر خدا صلى الله عليه و آله به او فرمود : «شايد ترسيدى كه فقر اين، به تو بچسبد ؟».
مرد انصارى گفت : اينها را از خودت دور كن .
در اين هنگام، خداوند، اين آيه را فرو فرستاد : «و كسانى را كه هر بام و شام، پروردگارشان را مى خوانند، از خود مران» تا آخر آيه . سپس فرمود : «و اين گونه ما برخى از ايشان را به برخى ديگر آزموديم» ، يعنى: توانگران را با توانگرى مى آزماييم تا بنگريم كه كمك و همدردى آنان با تهى دستان چگونه است و چگونه آنچه را خداوند در دارايى هايشان برايشان واجب ساخته است، مى پردازند ، و تهى دستان را هم مى آزماييم تا ببينيم شكيبايى و تحمّلشان در برابر تهى دستى و در برابر ثروت توانگران، چه اندازه است «و تا بگويند» يعنى تهى دستان بگويند كه: «آيا اينان اند» يعنى توانگران اند «كه از ميان ما ، خدا بر ايشان منّت نهاده است ؟ آيا خدا به سپاس گزاران، داناتر نيست ؟» .
