439
دانشنامه قرآن و حديث 16

۵۲.تفسير القمّىـ در باره آيه شريف: «اى پيامبر ! هر گاه زنان باايمان نزدت آمدند تا با تو بيعت كنند كه چيزى را شريك خدا قرار ندهند و دزدى نكنند و زنا ندهند و فرزندان خود را نكشند و بچّه هاى نامشروع را با بهتان به شوهران خود نبندند و در هيچ كار نيكى، از تو نافرمانى نكنند ، با آنها بيعت كن و برايشان از خدا آمرزش بخواه، كه خداوند، آمرزنده و مهربان است» ـ :اين آيه در روز فتح مكّه نازل شد . در آن روز، پيامبر خدا صلى الله عليه و آله در مسجد نشست و تا نماز ظهر و عصر با مردان بيعت مى كرد . سپس براى بيعت با زنان نشست و قدح آبى گرفت و دستش را در آن فرو برد ، و به زنان فرمود : «هر كس مى خواهد بيعت كند، دستش را در قدح فرو برد؛ زيرا من با زنان دست نمى دهم» .
آن گاه شرط هايى را كه خداوند براى بيعت آنان نازل كرده بود ، برايشان خواند و فرمود : «[با اين شرط كه] چيزى را شريك خدا قرار ندهند ، و دزدى نكنند ، و زنا ندهند ، و فرزندانشان را نكشند ، و بچّه هاى نامشروع را با بهتان به شوهرانشان نبندند ، و در هيچ كار نيكى، از تو نافرمانى نكنند ، با آنان بيعت كن» .
امّ حكيم ، دختر حارث بن عبد المطّلب ، بر خاست و گفت : اى پيامبر خدا ! اين كار نيكى كه خدا به ما امر كرده است كه در آن از تو نافرمانى نكنيم ، چيست ؟
فرمود : «اين كه چهره مخراشيد ، سيلى بر خود نزنيد ، موى خود را نكنيد، گريبان ندريد ، جامه سياه نكُنيد ، شيون و فغان، سر ندهيد ، و بر سر قبرى مُقيم نشويد».
آن گاه ، پيامبر خدا صلى الله عليه و آله بر اين شرط ها با آنان بيعت كرد .


دانشنامه قرآن و حديث 16
438

۵۲.تفسير القمّيـ في قَولِهِ تَعالى : «يَاأَيُّهَا النَّبِىُّ إِذَا جَاءَكَ الْمُؤْمِنَاتُ يُبَايِعْنَكَ عَلَى أَن لَا يُشْرِكْنَ بِاللَّهِ شَيْئا وَ لَا يَسْرِقْنَ وَ لَا يَزْنِينَ وَ لَا يَقْتُلْنَ أَوْلَادَهُنَّ وَ لَا يَأْتِينَ بِبُهْتَانٍ يَفْتَرِينَهُ بَيْنَ أَيْدِيهِنَّ وَ أَرْجُلِهِنَّ وَلَا يَعْصِينَكَ فِى مَعْرُوفٍ فَبَايِعْهُنَّ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ» ـ :نَزَلَت يَومَ فَتحِ مَكَّةَ ؛ وذلِكَ أنَّ رَسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله قَعَدَ فِي المَسجِدِ يُبايِعُ الرِّجالَ إلى صَلاةِ الظُّهرِ وَالعَصرِ ، ثُمَّ قَعَدَ لِبَيعَةِ النِّساءِ ، وأَخَذَ قَدَحا مِن ماءٍ فَأَدخَلَ يَدَهُ فيهِ ، ثُمَّ قالَ لِلنِّساءِ : مَن أرادَت أن تُبايِعَ فَلتُدخِل يَدَها فِي القَدَحِ ، فَإِنّي لا اُصافِحُ النِّساءَ .
ثُمَّ قَرَأَ عَلَيهِنَّ ما أنزَلَ اللّهُ مِن شُروطِ البَيعَةِ عَلَيهِنَّ ، فَقالَ : «عَلَى أَن لَا يُشْرِكْنَ بِاللَّهِ شَيْئا وَ لَا يَسْرِقْنَ وَ لَا يَزْنِينَ وَ لَا يَقْتُلْنَ أَوْلَادَهُنَّ وَ لَا يَأْتِينَ بِبُهْتَانٍ يَفْتَرِينَهُ بَيْنَ أَيْدِيهِنَّ وَ أَرْجُلِهِنَّ وَلَا يَعْصِينَكَ فِى مَعْرُوفٍ فَبَايِعْهُنَّ» ، فَقامَت اُمُّ حَكيمٍ ابنَةُ الحارِثِ بنِ عَبدِ المُطَّلِبِ ، فَقالَت : يا رَسولَ اللّهِ ، ما هذَا المَعروفُ الَّذي أمَرَنَا اللّهُ بِهِ أن لا نَعصِيَكَ فيهِ ؟
فَقالَ : أن لا تَخمِشنَ وَجها ، ولا تَلطِمنَ خَدّا ، ولا تَنتِفنَ شَعرا ، ولا تَمزِقنَ جَيبا ، ولا تُسَوِّدنَ ثَوبا ، ولا تَدعونَ بِالوَيلِ وَالثُّبورِ ، ولا تُقيمَنَّ عِندَ قَبرٍ .
فَبايَعَهُنَّ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله عَلى هذِهِ الشُّروطِ . ۱

1.تفسير القمّي : ج ۲ ص ۳۶۴ ، بحار الأنوار : ج ۲۱ ص ۱۱۳ ح ۶ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 16
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری: جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    22
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 68047
صفحه از 579
پرینت  ارسال به