149
دانشنامه قرآن و حديث 16

درآمد

مباهله ، در لغت

واژه «مباهله»، برگرفته از ريشه «بَهْل» است . گفتنى است كه «بهل»، داراى معانى مختلفى است ۱ كه يكى از آنها عبارت است از: نوعى دعا كه همراه با اخلاص، اصرار ، التماس و ناله و زارى باشد ۲ و «بهل» و «مباهله» در اين جا به اين معناست . فراهيدى در اين باره مى گويد :
باهَلتُ فُلانا أى : دَعَونا عَلَى الظّالِمِ مِنّا ، وَ بَهَلتُهُ : لَعَنتُهُ ، وَ ابتَهَلَ إلَى اللّهِ فِى الدُّعاءِ أى : جَدَّ وَ اجتَهَدَ . ۳
[جمله] «باهلتُ فلانا»، يعنى: [من و فلانى] بر ستمگرِ از خويش نفرين كرديم . ۴ «بَهَلتُه» يعنى : او را لعنت كردم . «ابتهل إلى اللّه فى الدعاء» يعنى : در دعا به درگاه خدا كوشش و تلاش كرد .

1.در معجم مقاييس اللغة (ج ۱ ص ۳۱۰ مادّه «بهل») آمده : البا ، والهاء واللام اُصول ثلاثةٌ : أحدها التخلية ، والثاني جنسٌ من الدعاء ، والثالث قِلَّةٌ في الماء ... وأمّا الآخَرُ فالابتهال والتضرّع في الدعاء .

2.در صحاح اللغة (ج ۴ ص ۱۶۴۳ مادّه «بهل») آمده : المباهلة : الملاعنة . والابتهال : التضرع . ويقال في قوله تعالى : « ثُمَّ نَبْتَهِلْ » (آل عمران : آيه ۶۱) أي نُخلِصُ في الدعاء.

3.ترتيب كتاب العين : ص ۱۰۰ مادّه «بهل» .

4.يعنى: هر يك از ما گفتيم : نفرين خدا بر آن يك از ما كه ستمگر است و در حقّ ديگرى ظلم كرده است .


دانشنامه قرآن و حديث 16
148
  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 16
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری: جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    22
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 66642
صفحه از 579
پرینت  ارسال به