إنَّ اللّهَ يُحِبُّ إذا عَمِلَ أحَدُكُم عَمَلاً أن يُتقِنَهُ . ^۱
خداوند متعال دوست دارد كه هر گاه يكى از شما كارى انجام مى دهد ، آن را استوار [و بى عيب ]انجام دهد .
اين حديث و احاديث مشابه، ^۲ در واقع ، بيانگر سياست اصولى اسلام در همه توليدات جامعه اسلامى است . بر اساس اين سياست ، انواع توليدات مسلمانان از جمله ساخت و ساز مسكن ، بايد بى عيب و در نهايت استوارى و استحكام باشد .
در حديثى آمده كه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله هنگام دفن يكى از اصحاب بزرگ خود به نام سعد بن معاذ ، شخصا متكفّل دفن او شد و ديگران نيز به ايشان كمك مى كردند . پس از آن كه پيامبر صلى الله عليه و آله وى را در قبر گذاشت ، خشت هاى لحد را دقيق چيد و درزهاى آن را محكم با گِل پُر كرد . دقّت و محكم كارى پيامبر صلى الله عليه و آله به گونه اى بود كه گويا اصحاب ، تعجّب كردند كه جايگاه مرده ، آن هم محلّى كه به فاصله چند روز خراب مى شود ، چه ضرورتى دارد كه در ساخت آن ، اين همه دقّت به كار گرفته شود!
پيامبر صلى الله عليه و آله در تبيين حكمت كار خود فرمود :
إنّى لَأَعلَمُ أنَّهُ سَيَبلى ، و يَصِلُ إلَيهِ البِلى ، و لكِنَّ اللّهَ تَعالى يُحِبُّ عَبداً إذا عَمِلَ عَمَلاً فَأَحكَمَهُ . ^۳
من مى دانم كه به زودى اين [قبر سعد بن معاذ] ، ويرانه مى شود ؛ امّا خداوند متعال ، آن بنده اى را دوست دارد كه هر گاه كارى انجام مى دهد ، محكم كارى كند .
اين سخن ، يك پيام بزرگ براى امّت اسلامى ، و يك سياست اصولى اسلام است كه مسلمانان را موظّف مى كند كه هر كارى را در نهايت دقّت و استوارى

مى فرمايد :
«وَ اللَّهُ جَعَلَ لَكُم مِّنْ بُيُوتِكُمْ سَكَنًا . ^۱
و خداوند از خانه هايتان براى شما مايه آرامش پديد آورْد» .
آيه، به اين نكته اشاره دارد كه يكى از حكمت هاى تشكيل خانه در نظام آفرينش ، تأمين آرامش زندگى انسان هاست . بنا بر اين ، هر چيزى كه آرامش بخشى منازل مسكونى را تقويت كند ، در جهت فلسفه وجودىِ آن ، و هر آنچه موجب سلب آرامش انسان گردد ، بر خلاف فلسفه وجودىِ آن است. از اين رو، «آرامشِ مناطق مسكونى» بايد به عنوان يك سياست اصولى در شهرسازى و معمارى اسلامى ، تلقّى گردد و اين سياست ، در انتخاب زمين ، تراكم ساختمان ، خيابان هاى اصلى ، و كوچه هاى فرعى ، مورد توجّه قرار گيرد .

ب ـ انتخاب نقاط خوش آب و هوا

از ديگر سياست هاى اصولىِ شهرسازى ، انتخاب نقاط خوش آب و هوا براى ساخت و ساز است . از امام صادق عليه السلام روايت شده كه مى فرمايد :
لا تَطيبُ السُّكنى إلّا بِثَلاثٍ : الهَواءِ الطَّيِّبِ وَ الماءِ الغَزيرِ العَذبِ ، وَ الأَرضِ الخَوّارَةِ . ^۲
سكونت كردن [در جايى] جز با وجود سه ويژگى ، خوش نيست : هواى پاك ، آب فراوان و گوارا ، و زمين پُر بار .

ج ـ استحكام بنا

سومين سياست اصولى شهرسازى ، برنامه ريزى جهت استحكام ساخت و سازهاست . در حديثى از پيامبر صلى الله عليه و آله آمده كه مى فرمايد :