321
دانشنامه قرآن و حديث 13

نيازمند خوش رويى است .

۵ . گشاده رويىِ زيانبار

آخرين نكته اين كه گشاده رويى ، در همه جا و با همه كس ، پسنديده نيست ؛ بلكه گاه زيانبار و نكوهيده است ، مانند خوش رويى با افراد فاسد و تبهكار و بدعت گذار ، در صورتى كه موجب تجرّى آنها به تبهكارى گردد . از اين رو ، از امام على عليه السلام نقل شده كه فرمود :
أمَرَنا رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله ، أن نَلقى أهلَ المعَاصى بِوُجوهٍ مُكفَهِرَّةٍ . ۱
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله به ما دستور داد كه با گنه پيشگان ، با چهره هاى در هم كشيده ، رو به رو شويم .
امّا اگر گشاده رويى با گناهكارى ، موجب تنبّه و پشيمانىِ او گردد ، طبعا پسنديده و نيكوست ، چنان كه خوش رويى با اشرار براى مصون ماندن از شرارت آنها ، بلا مانع است . ۲

1.ر ك : ص ۳۶۴ ح ۱۰۹ .

2.ر ك : ص ۳۴۳ (گشاده رويى از روى مدارا و ملاحظه) و ص ۳۵۹ ( از بين رفتن كينه ) .


دانشنامه قرآن و حديث 13
320

اين خصلت ، براى همه پسنديده است ؛ ولى براى كارگزاران نظام اسلامى ، اهمّيت بيشترى دارد . لذا امام على عليه السلام رسما از كارگزاران خود مى خواست كه با گشاده رويى با مردم برخورد كنند . ۱

۳ . فوايد گشاده رويى

گشاده رويى ، آثار و بركات فراوانى براى زندگى فردى ، اجتماعى ، دنيوى و اُخروى انسان دارد . اين خصلت ، سبب مى شود كه كينه و كدورت ، جاى خود را به اُنس و الفت و محبّت دهد و بدين سان ، زمينه ساز آسايش جسم و جان و مهم تر از آن ، همدلى ، رفاه و آسايش خانوادگى و اجتماعى است .
افزون بر اين ، اگر گشاده رويى با قصد قربت انجام شود ، موجب نورانيت جان و نزديكى به خداى مهربان و آسايش هميشگى در بهشت جاويدان است ، چنان كه از امام باقر عليه السلام روايت شده كه فرمود :
البِشرُ الحَسَنُ وَ طَلاقَةُ الوَجهِ مَكسَبَةٌ لِلمَحَبَّةِ وَ قُربَةٌ مِنَ اللّهِ ، وَ عُبوسُ الوَجهِ وَ سوءُ البِشرِ مَكسَبَةٌ لِلمَقتِ وَ بُعدٌ مِنَ اللّهِ . ۲
روى خوش داشتن و گشاده رويى ، باعث جلب محبّت و تقرّب به خدا مى شود ، و ترش رويى و بدبرخوردى ، موجب دشمنى و دورى از خدا .

۴ . خاستگاه گشاده رويى

با عنايت به نقش مثبت و سازنده گشاده رويى در زندگى مادّى و معنوى انسان ، روشن مى گردد كه توصيه اكيد اسلام بر اين خصلت پسنديده ، ريشه عقلى و انسانى دارد ، و حتّى اگر كسى عقيده به آخرت هم نداشته باشد ، براى آسايش دنياى خود ،

1.ر . ك : ص ۳۴۱ (تأكيد بر گشاده رو بودن حكمرانان و كارگزاران ) .

2.ر ك : ص ۳۶۲ ح ۱۰۳ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 13
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری: جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    22
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 82146
صفحه از 576
پرینت  ارسال به