211
دانشنامه قرآن و حديث 9

۲۰۹.ثواب الأعمالـ به نقل از ابو هُرَيره و عبد اللّه بن عبّاس ـ :پيامبر خدا ، پيش از وفاتش براى ما سخنرانى كرد ـ و اين ، آخرين سخنرانى اى بود كه در مدينه ايراد كرد ـ و فرمود : «اى مردم ! پيش تر بياييد و جا را براى آنان كه پشت سر شما هستند ، باز كنيد» .
مردى گفت : اى پيامبر خدا ! براى چه كسانى جا باز كنيم ؟
فرمود : «براى فرشتگان» .
سپس فرمود : «آنان ، هر گاه با شما باشند ، جلوتر از شما يا پشتِ سرتان نيستند ؛ بلكه در سمت راست و چپ شما قرار مى گيرند» .
مردى گفت : اى پيامبر خدا ! چرا جلوتر از ما يا پشت سرمان قرار نمى گيرند ؟ آيا به خاطر برترى ما بر آنهاست يا به خاطر برترى آنها بر ماست ؟
فرمود : «شما از فرشتگان ، برتريد» .

۲۱۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :چون به آسمان برده شدم ، جبرئيل عليه السلام دو به دو ، اذان و دو به دو ، اقامه گفت . ۱ سپس به من گفت : [براى نماز] جلو بِايست ، اى محمّد!
من گفتم : اى جبرئيل! بر تو پيشى گيرم ؟
گفت : آرى ؛ چون خداوند ـ تبارك و تعالى ـ پيامبرانش ، بويژه تو را بر همه فرشتگانش برترى داده است .
پس من جلو ايستادم و با ايشان نماز خواندم ، و بدين فخر نمى فروشم . چون به پرده هاى نور رسيدم ، جبرئيل عليه السلام به من گفت : پيش برو ، اى محمّد ! و خودش با من نيامد .
گفتم : اى جبرئيل ! در چنين جايى مرا تنها مى گذارى ؟
گفت : اى محمّد ! آخرين مرزى كه خداوند عز و جلبراى من نهاده ، تا بدين جاست . اگر از آن فراتر بروم ، به خاطر گذشتن از مرزهاى پروردگار شكوهمندم ، بال هايم مى سوزد . ۲
پس ، مرا به زور در [عالم] نور راند و تا آن جا كه خدا خواست ، به بلنداى مُلك او رسيدم . در اين هنگام ندا آمد كه : «اى محمّد !» .
گفتم : در خدمتم ، اى پروردگار من ! گوش به فرمانم ، اى پرشُكوه بلندمرتبه !
ندا آمد كه : «اى محمّد ! تو بنده منى ، و من ، پروردگار تو هستم . پس فقط مرا بندگى كن و تنها بر من ، توكّل نما ، كه تو نور من در ميان بندگانم ، و فرستاده من به سوى آفريدگانم ، و حجّت من بر مردمانم هستى . بهشتم را فقط براى تو و پيروان تو آفريده ام ، و آتشم را تنها براى آن كه تو را نافرمانى كند» .

1.يعنى هر بند اذان و اقامه را دو بار گفت .

2.مثنوى معنوى : احمد ، ار بگشايد آن پرّ جليلتا ابد ، بيهوش مانَد جبرئيل چون گذشت احمد ز سِدره ومرصَدَشوز مقام جبرئيل و از حَدَش گفت او را : هين بِپر اندر پى امگفت : رو ، رو ، من حريف تو نى ام باز گفت او را : بيا ، اى پرده سوز !من به اوج خود نرفتستم هنوز گفت:بيرون زين حَد،اى خوش فرّ منگر زنم پَرّى ، بسوزد پرّ من!


دانشنامه قرآن و حديث 9
210

۲۰۹.ثواب الأعمال عن أبي هريرة وعبداللّه بن عبّاس :خَطَبَنا رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله قَبلَ وَفاتِهِ ـ وهِيَ آخِرُ خُطبَةٍ خَطَبَها بِالمَدينَةِ ـ قالَ : يا أيُّهَا النّاسُ : اُدنوا ووَسِّعوا لِمَن خَلفَكُم .
فَقالَ رَجُلٌ : يا رَسولَ اللّهِ ، لِمَن نُوَسِّعُ ؟ قالَ : لِلمَلائِكَةِ .
فَقالَ : إنَّهُم إذا كانوا مَعَكُم لَم يَكونوا مِن بَينِ أيديكُم ولا مِن خَلفِكُم ، ولكِن يَكونونَ عَن أيمانِكُم وعَن شَمائِلِكُم .
فَقالَ رَجُلٌ : يا رَسولَ اللّهِ لِمَ لا يَكونونَ مِن بَينِ أيدينا ولا مِن خَلفِنا ؟ أمِن فَضلِنا عَلَيهِم أم فَضلِهِم عَلَينا ؟ قالَ : أنتُم أفضَلُ مِنَ المَلائِكَةِ . ۱

۲۱۰.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :لَمّا عُرِجَ بي إلَى السَّماءِ أذَّنَ جِبرَئيلُ مَثنى مَثنى ، وأقامَ مَثنى مَثنى ، ثُمَّ قالَ لي : تَقَدَّم يا مُحَمَّدُ ، فَقُلتُ لَهُ : يا جَبرَئيلُ أتَقَدَّمُ عَلَيكَ؟ فَقالَ : نَعَم ، لِأَنَّ اللّهَ تَبارَكَ وتَعالى فَضَّلَ أنبِياءَهُ عَلى مَلائِكَتِهِ أجمَعينَ ، وفَضَّلَكَ خاصَّةً .
فَتَقَدَّمتُ فَصَلَّيتُ بِهِم ولا فَخرَ ، فَلَمَّا انتَهَيتُ إلى حُجُبِ النّورِ ، قالَ لي جَبرَئيلُ : تَقَدَّم يا مُحَمَّدُ ، وتَخَلَّفَ عَنّي .
فَقُلتُ : يا جَبرَئيلُ ، في مِثلِ هذَا المَوضِعِ تُفارِقُني ؟ فَقالَ : يا مُحَمَّدُ ، إنَّ انتِهاءَ حَدِّي الَّذي وَضَعَنِي اللّهُ عَزَّ وجَلَّ فيهِ إلى هذَا المَكانِ ، فَإِن تَجاوَزتُهُ احتَرَقَت أجنِحَتي بِتَعَدِّي حُدودِ رَبّي جَلَّ جَلالُهُ .
فَزَجَّ بي فِي النّورِ زَجَّةً حَتَّى انتَهَيتُ إلى حَيثُ ما شاءَ اللّهُ مِن عُلُوِّ مُلكِهِ فَنوديتُ : يا مُحَمَّدُ ، فَقُلتُ : لَبَّيكَ رَبّي وسَعدَيكَ ، تَبارَكتَ وتَعالَيتَ .
فَنوديتُ : يا مُحَمَّدُ ، أنتَ عَبدي وأنَا رَبُّكَ ، فَإِيّايَ فَاعبُد وعَلَيَّ فَتَوَكَّل ، فَإِنَّكَ نوري في عِبادي ، ورَسولي إلى خَلقي ، وحُجَّتي عَلى بَرِيَّتي ، لَكَ ولِمَنِ اتَّبَعَكَ خَلَقتُ جَنَّتي ، ولِمَن خالَفَكَ خَلَقتُ ناري . ۲

1.ثواب الأعمال : ص ۳۳۰ ح ۱ عن أبي هريرة و ابن عبّاس ، أعلام الدين : ص ۴۱۰ عن ابن عبّاس ، بحارالأنوار : ج ۷۶ ص ۳۵۹ ح ۳۰ .

2.علل الشرائع : ص ۶ ح ۱ ، عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج ۱ ص ۲۶۳ ح ۲۲ ، كمال الدين : ص ۲۵۵ ح ۴ ، تأويل الآيات الظاهرة : ج ۲ ص ۸۷۷ ح ۹ كلّها عن عبدالسلام بن صالح الهروي عن الإمام الرضا عن آبائه عليهم السلام ، بحارالأنوار : ج ۲۶ ص ۳۳۶ ح ۱ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 9
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری: جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    22
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 81438
صفحه از 611
پرینت  ارسال به