دلالت دارند ، مانند اين آيه شريف :
«كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ مُبَارَكٌ لِّيَدَّبَّرُواْ ءَايَاتِهِ وَ لِيَتَذَكَّرَ أُوْلُواْ الْأَلْبَابِ . ۱
كتابى است خجسته كه به سوى تو فرستاديم تا در آيات آن بينديشند و خردمندان از آن، پند گيرند» .
افزون بر اين ، چنان كه قبلاً اشاره كرديم ، اصولاً معجزه بودن قرآن ـ كه اين كتاب آسمانى، بارها به آن، تحدّى (هَماوردطلبى) كرده است ـ ، نشانه آن است كه زيبايى و عمق و حلاوت معناى آن ، براى توده انديشه ورانِ عربى دان، قابل فهم است.
دو. آشنايى با اشارات قرآن
دومين مرحله قرآن شناسى ، يعنى آشنايى با اشارات اين كتاب آسمانى ، براى عموم مردم، ميسّر نيست؛ بلكه نياز به تخصّص دارد و تنها خواص اند كه مى توانند به اين حوزه معرفتى راه يابند . امام زين العابدين عليه السلام ، به اين مرحله اشاره نموده، مى فرمايد: «اشارت، براى خواص است».
توضيح مطلب ، اين كه : نور بودن قرآن و بيان بودن آن ، با علمى بودن و عمق داشتنِ معارف آن ، منافاتى ندارد . بر پايه گزارش ثقة الإسلام كلينى، پيامبر خدا صلى الله عليه و آله در باره عمق معارف اين كتاب آسمانى مى فرمايد:
لَهُ ظَهرٌ و بَطنٌ، فَظاهِرُهُ حُكمٌ و باطِنُهُ عِلمٌ، ظاهِرُهُ أنيقٌ و باطِنُهُ عَميقٌ، لَهُ نُجومٌ و عَلى نُجومِهِ نُجومٌ، لا تُحصى عَجائِبُهُ، و لا تُبلى غَرائِبُهُ . ۲
قرآن ، ظاهرى دارد و باطنى . ظاهر آن ، حُكم است و باطنش علم . ظاهرش زيباست و باطنش ژرف . داراى ستارگانى است ۳ و ستارگانش هم ستارگانى
1.ص : آيه ۲۹ . نيز ، ر . ك : نساء : آيه ۸۲ ، مؤمنون : آيه ۶۸ و محمّد : آيه ۲۴ .
2.الكافى : ج ۲ ص ۵۹۹ ح ۲ ، تفسير العيّاشى : ج ۱ ص ۳ ح ۱ ، بحار الأنوار : ج ۹۲ ص ۱۷ ح ۱۶ ؛ كنز العمّال : ج ۲ ص ۲۸۹ ح ۴۰۲۷ .
3.شايد مراد از «داراى ستارگانى است» ، اين باشد كه آياتى دارد كه بر احكام خدا ، دلالت دارند و با ف آن آيات، به اين احكام ، راه برده مى شود و باز آياتى دارد كه بر اين آيات ، دلالت دارند و آنها را توضيح مى دهند ، يا شايد مراد از «ستارگان» سوم ، سنّت باشد ؛ زيرا سنّت ، قرآن را توضيح مى دهد ، يا شايد مراد ، ائمّه عليهم السلام باشند كه عالم به قرآن اند و يا شايد مراد ، معجزات باشند ؛ زيرا معجزات، بر حقّانيت آيات ، دلالت دارند (مرآة العقول : ج ۱۲ ص ۴۷۱) .
