177
دانشنامه قرآن و حديث 1

۷۸.الفتوّة ، ابن معمار :به طريق صحيح در باره على بن ابى طالب عليه السلام از ايثار[ش] روايت شده است كه ميهمانى بر پيامبر صلى الله عليه و آله وارد شد و ايشان ، چيزى براى پذيرايى از او نداشت . پس فرمود : «چه كسى از اين ميهمان من ، پذيرايى مى كند؟ من ، نزد خدا ، بهشت را براى او ضمانت مى كنم» .
على عليه السلام گفت : من ، اى پيامبر خدا! و او را برداشت و نزد فاطمه عليهاالسلام برد ؛ ولى در خانه ايشان ، جز دو قرص نان كه فاطمه عليهاالسلام براى افطار تهيّه كرده بود ، چيزى وجود نداشت .
چون وقت شام شد ، فاطمه عليهاالسلام از آن نان ها تريدى ساخت و آن را جلو ميهمان و على عليه السلام نهاد و سپس خود ، به سوى چراغ رفت و به بهانه اين كه آن را درست مى كند ، خاموشش كرد . در اين هنگام ، على عليه السلام ، دست خود را به طرف غذا مى برد و بالا مى آورد و به ميهمان وانمود مى كرد كه مشغول غذا خوردن با اوست ، در صورتى كه چيزى نمى خورد تا ميهمان را كفايت كند . وقتى ميهمان سير شد ، چراغ را آوردند و على و فاطمه عليهماالسلام ، آن شب را گرسنه و روزه دار خوابيدند . آن گاه ، خداوند ، در حقّ آن دو ، اين آيه را فرو فرستاد : «و [ديگران را ]بر خويشتن ، مقدّم مى دارند ، هرچند خودشان
نيازمند باشند»
».


دانشنامه قرآن و حديث 1
176

۷۸.الفتوّة :صَحَّ عَن عَلِيِّ بنِ أبي طالِبٍ عليه السلام في الإِيثارِ أنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه و آله جاءَهُ ضَيفٌ ولَم يَجِد عِندَهُ ما يُكرِمُهُ بِهِ ، فَقالَ صلى الله عليه و آله : مَن يُكرِمُ ضَيفي هذا وأضمِنُ لَهُ عَلَى اللّهِ الجَنَّةَ؟
فَقالَ عَلِيٌّ عليه السلام : أنَا يا رَسولَ اللّهِ .
فَأَخَذَهُ وجاءَ بِهِ إلى فاطِمَةَ عليهاالسلام ولَم يَكُن عِندَها سِوى قُرصَتَينِ قَد هَيَّأتهُما لِلإِفطارِ . فَلَمّا كانَ وَقتُ العَشاءِ أصلَحَتِ الزّادَ ثُردَةً ۱ ووَضَعَتهُ بَينَ يَدَيِ الضَّيفِ وعَلِيٍّ عليه السلام ، ثُمَّ جاءَت إلَى المِصباحِ كَأَنَّها تُصلِحُهُ فَأَطفَأَتهُ ، فَأَخَذَ عَلِيٌّ عليه السلام يَرفَعُ يَدَهُ ويَضَعُها فِي الزّادِ يوهِمُ الضَّيفَ أنّه يَطعَمُ مَعَهُ وهُوَ لا يَأكُلُ شَيئا لِيَكتَفِيَ الضَّيفُ ، فَلَمَّا استَكفَى الضَّيفُ أتى بِالمِصباحِ وباتَ عَلِيٌّ وفاطِمَةُ عليهماالسلامطاوِيَينِ ۲ عَلى صَومِهِما .
فَأَنزَلَ اللّهُ في حَقِّهِما : «وَ يُؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ » . ۳

1.ثَرَد الخُبزَ : فَتَّه ثمّ بلَّه بمَرَقٍ ، وهو الثَّريد والثَّريدة والثُّردة (تاج العروس : ج ۴ ص ۳۷۲ «ثرد»).

2.يقال : طوِيَ من الجوع يطوى فهو طاوٍ : أي خالي البطن جائع لم يأكل (النهاية : ج ۳ ص ۱۴۶ «طوا»).

3.الفتوّة لابن معمار : ص ۲۸۵ ، إحقاق الحقّ : ج ۹ ص ۱۴۴ ، مستدرك الوسائل : ج ۷ ص ۲۱۶ ح ۸۰۷۵ نقلاً عن أبي الفتوح الرازي في تفسيره نحوه .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 1
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری: جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    22
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 60088
صفحه از 584
پرینت  ارسال به