بخش شانزدهم : ياران و كارگزاران امام على

مجموعۀ دانش‌نامۀ امیر المؤمنین علیه السلام بر پایۀ قرآن، حدیث و تاریخ، ترجمۀ کتاب موسوعة الإمام علیّ بن أبی‏طالب علیه السلام فی ‏الکتاب و السنّة و التاریخ، به ابعاد مختلف زندگانی امام علی علیه السلام از ولادت تا شهادت، با بهره ‏گیری از قرآن و حدیث و تاریخ می پردازد.
مؤلّف و همکارانش در تدوین این مجموعه، افزون بر قرآن کریم و منابع و متون حدیثی و تاریخی، از بسیاری از تحقیقات جدید و پژوهش ‏های نوین، سود جسته‌اند و همۀ منابع تاریخی، تفسیری و حدیثی مربوط به موضوع را بررسی کرده و سپس بهترین متن‏ها را برگزیده ‏اند.
این مجموعه، تنها گردآوری سخنان امیر مؤمنان علیه السلام و متون تاریخی در بارۀ ایشان نیست؛ بلکه با معرّفی شخصیت و زندگانی ایشان، از تولّد تا شهادت، زمان و مکان صدور سخنان گهربار آن امام را نیز ارائه می‏ دهد و این امکان را برای خواننده فراهم می ‏آورد تا معنای اصلی، عمق و چرایی مواضع و سخنان امام را در یابد. بر این اساس، بیان‏ هایی سودمند و گاه پرحجم، در جایگاه خود و مرتبط با فصل‏ ها و متون اصلی قرار گرفته‌اند تا خواننده به تحلیلی جامع، همه‌سویه و مستند برسد. بیشتر این بیان‏ها، همانند بسیاری از فصل‏ های کتاب، در بارۀ نیازهای روز و در مقام پاسخگویی به بسیاری از شبهه ‏ها و پرسش ‏های جامعۀ کنونی مسلمانان نگاشته شده‌اند.
این دانش‌نامه، حاوی 6738 متن حدیثی و تاریخی با بیش از سی هزار نشانی و برگرفته از نزدیک به 570 منبع شیعی و اهل سنّت (320 منبع اهل سنّت و 250 منبع شیعی) است. به اجمال، با بخش‏ های شانزده ‏گانه این کتاب آشنا می‏ شویم: تبار امام علی علیه السلام ؛ امام علی علیه السلام با پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم؛ کوشش‏ های پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم برای رهبری امام علی علیه السلام ؛ امام علی علیه السلام پس از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم؛ سیاست های امام علی علیه السلام ؛ نبردهای امام علی علیه السلام ؛ روزگار تنهایی امام علی علیه السلام ؛ شهادت امام علی علیه السلام ؛ امام علی علیه السلام از دیدگاه‏ های گوناگون؛ ویژگی‏ های امام علی علیه السلام ؛ دانش امام علی علیه السلام ؛ قضاوت‏ های امام علی علیه السلام ؛ کرامت‏ های امام علی علیه السلام ؛ مهرورزی به امام علی علیه السلام ؛ دشمنی با امام علی علیه السلام ؛ یاران و کارگزاران امام علی علیه السلام .
جلد سیزدهم کتاب، به نمایۀ موضوعی و دیگر فهرست ‏های مجموعه اختصاص دارد.
گفتنی است که موسوعة الإمام علیّ بن أبی طالب علیه السلام ، در دومین دورۀ کتاب سال ولایت در سال 1379، به عنوان «کتاب برگزیده» انتخاب گردید. ترجمۀ این اثر نیز عنوان «ترجمۀ برگزیده» ششمین دورۀ کتاب سال ولایت را به خود اختصاص داد.