۹ / ۲
معناى خوش بختى و بدبختى نوزاد ، پيش از تولّدنقش قضا و قدر در خوش بختى و بدبختى
۶۱۸۳.التوحيدـ به نقل از محمّد بن ابى عمير ـ: از امام كاظم عليه السلام درباره معناى اين سخن پيامبر خدا كه : «بدبخت ، كسى است كه در رَحِم مادرش بدبخت گشته است و خوش بخت ، كسى است كه در رَحِم مادرش خوش بخت شده است» پرسيدم .
فرمود : «بدبخت ، كسى است كه خدا در حالى كه او در رَحِم مادرش است ، مى داند كه او كارهاى بدبختان را خواهد كرد ، و خوش بخت ، كسى است كه خدا در حالى كه او در رَحِم مادرش است ، مى داند كه او كارهاى خوش بختان را خواهد كرد» .
به ايشان گفتم : پس معناى اين سخن پيامبر خدا كه : «عمل كنيد ، كه هر كس براى آنچه آفريده شده موفّق است» ، چيست؟
فرمود : «خداوند عز و جل جن و انس را آفريد تا او را بپرستند و آنان را نيافريد كه نافرمانى اش كنند ، و اين [به دليل ]سخن خداوند عز و جل است كه : «و جن و انس را نيافريدم ، جز براى آن كه مرا بپرستند» . اين چنين [خداوند ، راه رسيدن] هر كس را به فلسفه آفرينش خود ، هموار ساخته است . پس ، واى بر كسى كه گم راهى را بر هدايت ترجيح دهد !
۶۱۸۴.امام على عليه السلام :در بقيع غَرقَد ۱ كنار جنازه اى بوديم كه پيامبر صلى الله عليه و آله ، در حالى كه چوب دستى اى همراه داشت ، پيش ما آمد و نشست و ما نيز اطراف او نشستيم . [پيامبر صلى الله عليه و آله ]چوب دستى اش را سر و ته كرد و شروع به زمين زدن آن نمود و سپس فرمود : «هيچ يك از شما نيست (/ هيچ مولودى نيست) ، مگر اين كه مكان او در بهشت و جهنّم ، مقرّر شده است و بدبختى و خوش بختى او ، از پيش ، معيّن شده است» .
مردى گفت : اى پيامبر خدا! [ بدين ترتيب ]آيا نبايد به آنچه درباره ما تقدير شده ، تكيه كنيم و عمل را رها نماييم؟! از ميان ما ، آن كه سعادتمند است ، به سمت عمل سعادتمندان خواهد رفت و از ميان ما ، آن كه بدبخت است ، به سمت عمل بدبختان خواهد رفت .
فرمود : «سعادتمندان ، به عمل سعادت آميز ، موفق مى شوند و بدبختان ، به عمل بدبختانه» . آن گاه [اين آيه را] قرائت فرمود : «امّا آن كه [ حقّ خدا را ]داد و پروا داشت و [پاداش ]نيكوتر را تصديق كرد، به زودى، راه آسانى را پيش پاى او خواهيم گذاشت و امّا آن كه بخل ورزيد و خود را بى نياز ديد و [پاداش] نيكوتر را به دروغ گرفت، به زودى، راه دشوارى را به او هموار خواهيم نمود» .
