۶۱۵۰.صحيح مسلمـ به نقل از ابو هريره ـ: مشركان قريش با پيامبر صلى الله عليه و آله درباره قَدَر به نزاع پرداختند . آن گاه [ اين آيه ]نازل شد: «روزى كه در آتش به رو كشيده مى شوند ، [ به آنان گفته مى شود: ] «زبانه آتش را بچشيد». ماييم كه هر چيزى را به اندازه آفريده ايم» .

۶۱۵۱.امام على عليه السلام :براى هر امّتى ، مَجوسى هست و مجوس اين امّت ، كسانى هستند كه به قَدَر قائل اند .

۶۱۵۲.امام على عليه السلام :هيچ كس در قَدَر از حد تجاوز نكرد، مگر اين كه از ايمان، خارج شد.

۶۱۵۳.امام باقر عليه السلام :شباهت شب به شب ، و روز به روز ، از شباهت مُرجئه به يهوديّت ، و قدريّه به نصرانيّت، بيشتر نيست .

۶۱۵۴.تفسير العيّاشىـ به نقل از حسن بن محمّد جمّال ، از برخى از شيعيان ـ: عبد الملك بن مروان ، پيكى را به سوى فرماندار مدينه روانه كرد كه : «محمّد بن على بن الحسين (امام باقر عليه السلام ) را به سوى من روانه كن و او را پريشان نكن و نترسان و نيازهايش را برآورده كن» ـ و اين ، در حالى بود كه مردى از قدريّه بر عبد الملك وارد شده بود و همه كسانى كه در شام بودند ، حاضر شده بودند و او همه آنها را محكوم كرده بود ـ . عبد الملك گفت: جز محمّد بن على (امام باقر عليه السلام ) كسى حريف اين نمى شود . بدين خاطر ، نامه اى به فرماندار مدينه نوشت تا محمّد بن على را نزد او بفرستد . فرماندار مدينه نامه عبد الملك را نزد امام عليه السلام آورد.
امام باقر عليه السلام به او فرمود: «من پيرى كهن سالم و توان سفر ندارم . اين پسرم ، جعفر ، جانشين من است» .
فرماندار مدينه ، او (امام صادق عليه السلام ) را به سوى عبد الملك ، روانه نمود . وقتى امام صادق عليه السلام نزد حاكم اموى (عبد الملك) آمد ، او ايشان را به خاطر كم سالى، تحقير كرد و از ترس اين كه مَرد قَدَرى بر او چيره گردد ، نپسنديد كه او را با قَدَرى ، رو در رو قرار دهد . مردم شام از آمدن امام جعفر صادق عليه السلام براى منازعه (مناظره) با قَدَرى ، باخبر شدند . فردا كه شد ، مردم براى مناظره آنها گرد آمدند .
حاكم اُموى (عبد الملك) به امام صادق عليه السلام گفت : اين قَدَرى ، ما را ناتوان ساخته است . به تو نامه نوشتم تا شما را در يك مكان، گرد آورم ؛ چرا كه او كسى از ما را باقى نگذاشت ، مگر اين كه بر او پيروز شد.
[امام عليه السلام ] فرمود: «خداوند، در مقابل او ما را بس است» .
وقتى آن دو ، رو در رو قرار گرفتند ، قَدَرى به امام صادق عليه السلام گفت : از هر چه مى خواهى ، بپرس .
[امام عليه السلام ] فرمود: «سوره حمد را تلاوت كن» .
او آن را تلاوت كرد . حاكم اموى ـ در حالى كه من در كنار او بودم ـ با شگفتى گفت: درباره موضوع ما ، چه چيزى در سوره حمد هست؟! ما شكست خورديم!
قَدَرى ، شروع به تلاوت سوره حمد كرد تا اين كه به اين سخن خداوند ـ تبارك و تعالى ـ رسيد: «تنها تو را مى پرستيم و تنها از تو يارى مى جوييم» . امام صادق عليه السلام به او فرمود: «همين جا توقّف كن . از چه كسى يارى مى جويى و تو چه نيازى به كمك دارى ، در حالى كه كار به تو واگذار شده است؟» . «پس كسى كه كفر مى ورزيد ، مبهوت شد و البته خداوند ، قوم ستمكار را هدايت نمى كند» .

۶۱۵۰.صحيح مسلم عن أبي هريرة :جاءَ مُشرِكو قُرَيشٍ يُخاصِمونَ النَّبِيَّ صلى الله عليه و آله فِي القَدَرِ ، فَنَزَلَت : «يَوْمَ يُسْحَبُونَ فِى النَّارِ عَلَى وُجُوهِهِمْ ذُوقُواْ مَسَّ سَقَرَ * إِنَّا كُلَّ شَىْ ءٍ خَلَقْنَـهُ بِقَدَرٍ» . ^۱

۶۱۵۱.الإمام عليّ عليه السلام :لِكُلِّ اُمَّةٍ مَجوسٌ ، ومَجوسُ هذِهِ الاُمَّةِ الَّذينَ يَقولونَ بِالقَدَرِ ^۲ . ^۳

۶۱۵۲.عنه عليه السلام :ما غَلا أحَدٌ في القَدَر إلّا خَرَجَ مِنَ الإِيمانِ . ^۴

۶۱۵۳.الإمام الباقر عليه السلام :مَا اللَّيلُ بِاللَّيلِ ولَا النَّهارُ بِالنَّهارِ أشبَهُ مِنَ المُرجِئَهِ بِاليَهودِيَّةِ ، ولا مِنَ القَدَرِيَّةِ بِالنَّصرانِيَّةِ . ^۵

۶۱۵۴.تفسير العيّاشي عن الحسن بن محمّد الجمّال عن بعض أصحابنا :بَعَثَ عَبدُ المَلِكِ بنُ مَروانَ إلى عامِلِ المَدينَةِ أن وَجِّه إلَيَّ مُحَمَّدَ بنَ عَلِيِّ بنِ الحُسَينِ ولا تُهَيِّجهُ ولا تُرَوِّعهُ ، وَاقضِ لَهُ حَوائِجَهُ . وقَد كانَ وَرَدَ عَلى عَبدِ المَلِكِ رَجُلٌ مِنَ القَدَرِيَّهِ فَحَضَرَ جَميعُ مَن كانَ بِالشّامِ فَأَعياهُم جَميعا ، فَقالَ : ما لِهذا إلّا مُحَمَّدُ بنُ عَلِيٍّ ، فَكَتَبَ إلى صاحِبِ المَدينَةِ أن يَحمِلَ مُحَمَّدَ بنَ عَلِيٍّ إلَيهِ ، فَأَتاهُ صاحِبُ المَدينَةِ بِكِتابِهِ .
فَقالَ لَهُ أبو جَعفَرٍ عليه السلام : إنّي شَيخٌ كَبيرٌ لا أقوى عَلَى الخُروجِ ، وهذا جَعفَرٌ ابني يَقومُ مَقامي . فَوَجَّهَهُ إلَيهِ ، فَلَمّا قَدِمَ عَلَى الاُمَوِيِّ ازدَراهُ لِصِغَرِهِ وكَرِهَ أن يَجمَعَ بَينَهُ وبَينَ القَدَرِيِّ مَخافَةَ أن يَغلِبَهُ ، وتَسامَعَ النّاسُ بِالشّامِ بِقُدومِ جَعفَرٍلِمُخاصَمَةِ القَدَرِيِّ ، فَلَمّا كانَ مِنَ الغَدِ اجتَمَعَ النّاسُ بِخُصومَتِهِما .
فَقالَ الاُمَوِيُّ لِأَبي عَبدِ اللّهِ عليه السلام : إنَّهُ قَد أعيانا أمرُ هذَا القَدَرِيِّ ، وإنَّما كَتَبتُ إلَيكَ لِأَجمَعَ بَينَكَ وبَينَهُ ، فَإِنَّهُ لَم يَدَع عِندَنا أحَدا إلّا خَصَمَهُ .
فَقالَ : إنَّ اللّهَ يَكفيناهُ .
قالَ : فَلَمَّا اجتَمَعوا ، قالَ القَدَرِيُّ لِأَبي عَبدِ اللّهِ عليه السلام : سَل عَمّا شِئتَ .
فَقالَ لَهُ : اِقرَأ سورَةَ الحَمدِ ، قالَ : فَقَرَأَها ، وقالَ الاُمَوِيُّ ـ وأنَا مَعَهُ ـ : ما في سورَةِ الحَمدِ غُلِبْنا ^۶ ! إنّا للّهِِ وإنّا إلَيهِ راجِعونَ !
قالَ : فَجَعَلَ القَدَرِيُّ يَقرَأُ سورَةَ الحَمدِ حَتّى بَلَغَ قَولَ اللّهِ ـ تَبارَكَ وتَعالى ـ : «إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ نَسْتَعِينُ» .
فَقالَ لَهُ جَعفَرٌ عليه السلام : قِف! مَن تَستَعينُ وما حاجَتُكَ إلَى المَعونَةِ ؟ إنَّ الأَمرَ إلَيكَ ! «فَبُهِتَ الَّذِى كَفَرَ وَاللَّهُ لَا يَهْدِى الْقَوْمَ الظَّــلِمِينَ» ^۷ . ^۸