پيش گفتار

بهشت و دوزخ، از بنيادى‏ترين مسائل، در حوزه معارف مرتبط با جهان‏شناسى و انسان‏شناسى است. از نگاه قرآن، هدف نهايى آفرينش انسان و جهان، بازگشت به خداوند متعال است، و اگر اين هدف نباشد، نه تنها آفرينش انسان، بلكه آفرينش جهان، باطل و بيهوده است. قرآن، در بيان هدفدار بودن خلقت انسان مى‏فرمايد:

«أَفَحَسِبْتُمْ أَنَّمَا خَلَقْنَكُمْ عَبَثًا وَأَنَّكُمْ إِلَيْنَا لاَ تُرْجَعُونَ ؛^۱

آيا گمان بُرده‏ايد كه ما شما را بيهوده آفريده‏ايم و به سوى ما باز نمى‏گرديد؟!».

همچنين هدفدار بودن خلقت جهان را چنين بازگو مى‏كند:

«وَ مَا خَلَقْنَا السَّمَآءَ وَ الْأَرْضَ وَ مَا بَيْنَهُمَا بَطِلاً ذَ لِكَ ظَنُّ الَّذِينَ كَفَرُوا فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ كَفَرُوا مِنَ النَّارِ* أَمْ نَجْعَلُ الَّذِينَ ءَامَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّلِحَتِ كَالْمُفْسِدِينَ فِى الْأَرْضِ أَمْ نَجْعَلُ الْمُتَّقِينَ كَالْفُجَّارِ ؛^۲

ما، آسمان و زمين و ميان آن دو را پوچ نيافريديم.

اين، گمان كسانى است كه كافر شدند. پس واى بر كسانى كه كافر شدند از آتش جهنّم! يا [گمان مى‏بريد] ما كسانى را كه ايمان آوردند و كار نيك انجام دادند، همسانِ تبهكاران در زمين قرار مى‏دهيم و يا تقواپيشگان را با فاجران همانند مى‏كنيم؟!».

بازگشت به خدا

بر پايه آموزه‏هاى اسلامى، مقصود از بازگشت به خداوند متعال، رستاخيز انسان و حضور وى در صحنه قيامت و ديدن نتيجه كارهاى خويش و به تعبير دقيق‏تر، ديدن كارهاى تجسّم‏يافته خود است. اين رويارويى با نتيجه اعمال يا خود اعمال، به يكى از دو شكل زير جلوه‏گر مى‏شود: يا آنچه از انسان صادر شده، با حكمت آفرينشْ همسوست ؛ همسويى‏اى كه در قالب شناخت آفريدگار جهان و ايمان به او و اخلاق و رفتار شايسته بروز مى‏كند كه در اين صورت، «بهشت» در انتظار اوست، سرايى سراسر نور و بهره‏مندى ؛ و يا بى‏اعتنا به حكمت آفرينش، با ناديده انگاشتن آفريننده هستى و آيين او و تعطيل كردن همه ظرفيت‏هاى رشد و تكامل خود كه در اين صورت، «دوزخ» جايگاه اوست، سرايى سراسر تاريكى و ناكامى.

زندگى بهشتيان

با هدف آشنايى عميق‏تر خوانندگان گرامى با زندگى انسان در جهان آخرت، در بهار سال ۱۳۸۹، كتابى با عنوان «بهشت و