فصل سوم: شهادت ياران امام حسين عليه السلام‏

ويژگى‏هاى ياران امام عليه السلام‏

در اين فصل ، چگونگى شهادت شمارى از ياران امام حسين عليه السلام كه نكته قابل توجّهى در زندگى يا شهادت آنها گزارش شده ، ارائه مى‏گردد ؛ امّا پيش از آن ، اشاره به چند نكته در تبيين شخصيت و ويژگى‏هاى آنان ، قابل توجّه است :

۱ . بهترين ياران‏

برپايه گزارش شمارى از منابع معتبر تاريخى ، امام حسين عليه السلام هنگام غروب تاسوعا ، ضمن خطابه‏اى حماسى ، در ستايش از ياران خود فرمود :
فَإِنّي لا أعلَمُ لي أصحاباً أوفى‏ ولا خَيراً مِن أصحابي ^۱ .
من ، يارانى باوفاتر و بهتر از ياران خود ، سراغ ندارم .
و در گزارش ديگرى آمده كه فرمود :
فَإِنّي لا أعلَمُ أصحاباً أولى‏ ولا خَيراً مِن أصحابي ^۲ .
من ، يارانى برتر و بهتر از ياران خود ، نمى‏شناسم .
و در گزارش سومى آمده كه فرمود :
أنّي لا أعلَمُ أصحاباً خَيراً مِن أصحابي ^۳ .
من ، يارانى بهتر از ياران خود ، سراغ ندارم ^۴ .

اين سخنان ، حاكى از آن است كه ياران امام حسين عليه السلام ، انسان‏هاى كاملِ دوران امامتِ آن بزرگوار بوده‏اند .^۱ لذا در «زيارت رجبيّه» ، آمده است :
السَّلامُ عَلَيكُم أيُّهَا الرَّبّانِيّونَ ، أنتُم خِيَرَةُ اللَّهِ ، اختارَكُمُ اللَّهُ لِأَبي عَبدِ اللَّهِ عَلَيهِ السَّلامُ ^۲ .
سلام بر شما ، اى خدايى‏شدگان ! شما برگزيدگان خداييد كه خداوند ، شما را براى ابا عبد اللَّه عليه السلام ، انتخاب كرده است .
همچنين در «زيارت ناحيه مقدّسه» ، آمده است :
السَّلامُ عَلَيكُم يا خَيرَ أنصارٍ .
سلام بر شما ، اى بهترينِ ياران !^۳

۲ . دستيابى به قلّه يقين‏

سخنانِ شمارى از ياران امام عليه السلام در ابراز عشق و وفادارى به ايشان ، حاكى از آن است كه آنان ، به قلّه يقين - كه نقطه اوج كمالات انسانى است - ، دست يافته بودند ؛ مانند اين سخن سعيد بن عبد اللَّه حنفى خطاب به امام عليه السلام كه :
وَاللَّهِ ، لَو عَلِمتُ أنّي اُقتَلُ ، ثُمَّ اُحيا ، ثُمَّ اُحرَقُ حَيّاً ، ثُمَّ اُذَرُّ ، يُفعَلُ ذلِكَ بي سَبعينَ مَرَّةً ما فارَقتُكَ حَتّى‏ ألقى‏ حِمامي دونَكَ ، فَكَيفَ لا أفعَلُ ذلِكَ ! وإنَّما هِيَ قَتلَةٌ واحِدَةٌ ، ثُمَّ هِيَ الكَرامَةُ الَّتي لَا انقِضاءَ لَها أبَداً ؟!^۴به خدا سوگند ، اگر بدانم كه كشته مى‏شوم و بار ديگر ، زنده مى‏شوم و آن گاه ، زنده‏زنده ، سوزانده و قطعه قطعه مى‏شوم و هفتاد بار ديگر اين كار با من تكرار مى‏شود ، از تو جدا نمى‏شوم تا در راه تو بميرم ! چرا چنين نكنم ؟ كشته شدن كه تنها يك بار است و پس از آن ، كرامت بى‏پايانِ هميشگى است .
و نيز سخن زُهَير بن قَين كه مى‏گويد :
وَاللَّهِ ، لَوَدِدتُ أنّي قُتِلتُ ، ثُمَّ نُشِرتُ ، ثُمَّ قُتِلتُ حَتّى‏ اُقتَلَ كَذا ألفَ قَتلَةٍ ، وأنَّ اللَّهَ يَدفَعُ بِذلِكَ